طراحی فضاهای درمانی هوشمند با هدف کاهش استرس بیماران

محیط درمانی به عنوان بستر چالش های درمانی فرد بیمار تأثیرات عمیقی را بر سلامت روان مخاطب میگذارد. فراتر وقتی است که موضوع بحث بیمارستان کودک باشد. در این تحقیق سعی بر این است که ضمن شناخت و بررسی وضـع موجـود بیمارستان شهدای تجریش، بیمارستان صارم و بیمارستان کودکان تهران که دارای قدمت های مختلفی بوده و در غرب، مرکز و شمال تهران واقع شده اند انتخاب شدند. به بررسی و تحلیل کیفیت معماری با اثرگذاری بر رفتارها، اعمال، تعاملات بیماران و خانواده آنها و همچنین کارکنانی که مراقبت فراهم می کنند، و به این سوال پاسخ دهیم: چگونه می توان با استفاده از هوشمند سازی فضاهای درمانی به بهبود و کاهش استرس بیماران کودک کمک کرد؟ در پرداختن به مسئله فوق تحقیق را با مطالعه کتابخانه ای، بازدید از مراکز، پرسشنامه و مصاحبه با کارشناسان ذیربط صورت داده و پس از تکمیل پرسشنامه ها براساس طیف لیکرت، اطلاعات جمع آوری، وارد کامپیوتر و نهایتا0 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. هدف از این پژوهش، مقایسه ادراک بر رفتارها، اعمال، تعاملات بیماران و خانواده آنها و همچنین کارکنانی که مراقبت فراهم می کنند از کیفیـت معماری داخلی، برای ارتقای وضع موجود فضاهای درمـانی و طراحی مناسبتر بیمارستان های آینده است. برای جمع آوری اطلاعات از دو نوع پرسشنامه (بیماران و ملاقات کنندگان) برای ارزیابی رضایتمندی و اولویت بندی آنها استفاده شد. نتایج تحقیق بر اساس طیف لیکرت نشان می دهد که، طراحی با ایجاد محیط مناسب و مطبوع با استفاده از عوامل کالبدی نظیر استفاده از رنگ مناسب، روشنایی مطلوب، مصالح مناسب و یا از طریق عوامل احساسی نظیر افزایش خوانایی و وضوح، افزایش تعاملات اجتماعی در بخش بستری و بالا بردن روحیه بیماران و .... به طور مستقیم و غیر مستقیم در وضعیت روحی و روانی و جسمی بیمار تأثیر گذاشته و سبب افزایش رضایتمندی بیمار و در نتیجه کاهش استرس و کاهش طول دوره ی درمان خواهد شد. از دیدگاه بیماران افزایش اطلاعات (سواد سلامت)، فراهم آوردن برنامه های هوشمند و یا برنامه های کاهنده استرس. بــر اســاس نتایــج تحقیــق، بــا بهره گیری از معماری داخلی فضاهای درمانی و توجه به عواملی کالبدی نظیر رنگ، روشنایی، خلوت و غیره میتوان براساس اصول هوشمند سازی و عملکردی معماری، بــه خلق فضاهایی مناسب پرداخت تا استرس و اضطراب بیماران را که ناشی از حضور در مراکز درمانی است؛ کاهش داد.

کلیدواژه ها:

بیمارستان ، معماری هوشمند ، استرس و اضطراب ، کودک