امیر موسائی - استادیار گروه علوم دامی، دانشگاه جیرفت،
علی حسین پیرای - استادیار، گروه علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه
عبداله رمضانی - استادیار گروه زیست شناسی،دانشگاه جیرفت

یُد یکی از مواد معدنی ضروری برای سلامت انسان و دام است کمبود یُد سبب کاهش تولید هورمون های تیروئیدی شده و علاوه بر بروز بیماری گواتر، میتواند سبب کاهش عملکرد تولیدمثلی، کاهش رشد، سقط جنین، مرده زایی و اختلالات مغزی شود. این ماده معدنی در خاک وجود دارد و بسته به مقدار جذب آن توسط گیاه، از طریق خوراک وارد بدن دام می شود و پس از جذب در معده و روده، بخش زیادی از آن وارد تیروئید میشود. با توجه به نیاز انسان به یُد، مصرف شیر و محصولات لبنی غنی شده با یُد راهکار ایمن تری در مقایسه با مصرف نمک یُددار است و پژوهشهای مختلف حاکی از آن است که با افزایش یُد جیره با استفاده از مکملهای تجاری مانندیُدات کلسیم، یُدات سدیم، یدات پتاسیم، یدید پتاسیم و غیره میتوان غلظت یُد شیر را چندین برابر کرد و شیر غنی شده با یُد تولید نمودبیشترین نیاز به یُد در زنان حامله و شیرده است 250) میکروگرم در روز) و در صورت استفاده از مقادیر بیش از 1 میلی گرم یُد در کیلوگرم خوراک دام، میتوان شیری تولید کرد که بخش زیادی از یُد مورد نیاز انسان را تامین کند.

انسان، دام، شیر، ماده معدنی، یُد