ابوالفضل حاجی بمانی شورکی - استادیار گروه علوم درمانگاهی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تبریز تبریز ایران

توکسوپلاسموز یکی از بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان است که در سراسر جهان گسترش یافته است . این بیماری توسط پاتوژن توکسوپلاسما گاندی ایجاد میشود. این پاتوژن میتواند طیف وسیعی از حیوانات و انسان را آلوده کند و به عنوان یکی از عوامل سقط جنین در انسان و حیوان شناخته شده است. در حال حاضر داروی سولفانامید و پیریمتامین برای درمان توکسوپلاسموز استفاده میشود. مطالعات نشان دادند که این داروها دارای عوارض جانبی از جمله سرکوب مغز استخوان، اثرات تراتوژنی در یک سوم آبستنی، اختلالات خونی، مشکلات گوارشی میباشد. بنابراین محققین استفاده از داروهایی با عوارض جانبی وسمیت کمتری از جمله داروهای گیاهی مورد بررسی قرار دادند که در خیلی از کشورها درحال گسترش است. از جمله داروهای گیاهی که استفاده میشود شامل: زیره سیاه که مطالعات نشان داده اند که با دوز 0/1 میلی گرم/کیلوگرم می تواند آلودگی انگلی را کنترل کند، وانیل که دارای اثرات ضد باکتریایی، آنتی اکسیدانی و ضد انگلی مخصوصاً بر علیه توکسوپلاسما است، گینکو که بررسی ها نشان داده است که با دوز 12/5 میکروگرم/کیلوگرم اثرات ضد توکسوپلاسمایی مشابه آزیترومایسین دارد، زیتون که از ورود توکسوپلاسما به درون سلول جلوگیری می کند، زنجبیل که ریشه آن دارای اثرات قابل مقایسه با سولفادیازین است که باعث تولید سیتوکین ها از جمله اینترلوکین 8 و اینترفرون گاما در موش شده است، اکالیپتوس با خواص آنتی اکسیدانی باعث شد درصد زنده مانی موش های آلوده به توکسوپلاسما با درمان اکالیپتوس بیشتر باشد، جوز هندی که عصاره روغنی آن اثرات ضد توکسوپلاسمایی باسمیت کمی بر روی بقیه سلول ها دارد، می باشد. نتایج استفاده از داروهای گیاهی نشان داد که میتوان از ترکیبات گیاهی با توجه به عوارض جانبی و سمیت کمتر در کنار داروهای شیمیایی و آنتی بیوتیکها مورد توجه قرار داده و استفاده کرد.

توکسوپلاسموز، داروهای گیاهی، زئونوز