بررسی و تحلیل شیوه های ابهام آفرین در قرآن کریم

زبان عربی به عنوان زبانی کامل برای تأثير هر چه بيشتر بر دريافت کننده کلام، ساختارهای خاصی دارد که بنا به مقتضایحال شنونده به کار گرفته میشود. يکی از روشهای جلب توجه مخاطب آن است که گوينده، کلام را مبهم، بيان کند که گويااشتباهی رخ داده است، سپس در ادامه، آنرا آشکار و رفع ابهام کند؛ امری که در علم نحو در مباحثی؛ چون کنايات، عطفبيان و اسمهای مبهمی؛ مانند اسم اشاره، موصول، ضماير غايب و حتّی موصوف و مبدل منه نمود پيدا کرده است و در علمبلاغت تحت عنوان «الإيضاح بعد الإبهام» که يکی از انواع اطناب در علم معانی است، آورده می شود. اين تحقيق با روش توصيفی_تحليلی شگردهای مختلف قرآن در ايجاد ابهام در کلام را کشف و بررسی کرده است. يافته های اين پژوهش بيانگر آناست شگردهای قرآن کريم در ابهام آفرينی در کلام به دو دسته ی مبهمات نحوی و بلاغی تقسيم می شود که موارد ابهام آفرينینحوی از بلاغی بيشتر است در حالی که می توان هر ايضاح بعد از ابهام نحوی را بلاغی نيز دانست؛ اما هر ايضاح بعد از ابهامبلاغی، نحوی نيست.

کلیدواژه ها:

قرآن کريم ، ابهام آفرينی نحوی ، ابهام آفرينی بلاغی