نقش ضوابط و مقررات طرح های توسعه شهری مصوب در ارتقاء هویت شهر (نمونه موردی:طرح جامع شهر یزد)

شهرها مکان های مناسبی برای شکل گیری نهادهای اجتماعی، اعتلای ارزش های فرهنگی، گسترش و تحکیم روابط و مناسبات اجتماعی، پاسداری ارزش های انسانی و هویت های ملی و محلی هستند. هویت به معنای صفات و خصوصیاتی است که جسم شهر را از غیر، متمایز کرده و شباهتش را با خودی آشکار می سازد. این صفات باید بگونه ای باشد که جسم شهر، در عین تداوم زمانی، در حال تحول و تکامل نیز باشد و نهایتاً به پیدایش یک کل منجر شود. مجموعه تصمیمات ساکن هر شهر شکل آن شهر را می سازد، ولی شهر باید کنترل شود؛ چون زندگی در شهر بدون سازوکارهای انتظام بخش و قابل اجرا رو به انحطاط خواهد رفت. بر همین اساس همه ی جوامع برای کنترل تصمیمات مردم و عملکرد صحیح و آسان، نیاز به قوانین و مقررات دارند. در واقع عدم اهمیت به وجود الگوهای بومی باعث شده تا در طرح های توسعه شهری واقعیات بسیاری به فراموشی سپرده شود و اصولاً در فرایند تهیه طرح های توسعه شهری به بنیان ها و ابعاد هویت توجهی نشود. ضوابط و مقررات طرح های توسعه شهری مصوب، آن بخش از تصمیمات مردم را که بازتاب فضایی و کالبدی دارد، کنترل و هدایت می کند و قدر مسلم بازگشت به هویت کالبدی در شهر را می توان به عنوان آرمان و مقصد نهایی این نوع از ضوابط و مقررات دانست که چگونه می توان با تدوین ضوابط ویژه شهری بر اساس بسترهای موجود یک شهر به ارتقاء هویت در شهرها کمک کرد. در واقع اگر ضوابط و مقررات شهرسازی به نحوی کارآمد و بر اساس ویژگی های خاص خود آن شهر تدوین شود، تضمین کننده شکل گیری سکونتگاهی با هویت است. مطالعات انجام یافته در خصوص ضوابط و مقررات ملاک عمل شهر یزد با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی ومقیسه ای، حاکی از آن است که ضوابط ملاک عمل فعلی شهر یزد به دلیل عدم انطباق با شاخص های هویتی نمی توان از آن ارتقاء هویت شهر را انتظار داشت.

کلیدواژه ها:

ضوابط و مقررات ، طرح های توسعه شهری ، هویت شهر ، یزد