بازشناسی تحلیلی معماری دوره سلجوقی ، تیموری و قاجار بر اساس اصول سه گانه ویتروویوس و اصول پنج گانه استاد پیرنیا. نمونه موردی مسجد جمعه اصفهان ، مدرسه غیاثیه خرگرد و خانه بروجردی های کاشان

از دیرباز معماری تجلی گاه احساسات ناب بشری و بسترساز تحقق کمالات متعالی آدمیان بوده است. معماری فضایی استقابل درک که با بیانی ظریف، آدمی را به تفکر و تعمق فرو می برد ودر نهایت هویت و فرهنگ ویژه ای را برایش تعریف می کند.هنر معماری به جای مانده از گذشته نشانگر قدرت حکومت ها بوده است. معماری ایران در مسیر تکامل خود از تجربه هایگذشتگان استفاده می کردند و در عین حال ویژگی های خاص خود را داشتند. در طول اسلام هر حکومتی که روی کار آمد،سعی در ساختن بناهایی مانند مدارس و خانه و کاخ و به ویژه مسجد کرد و مساجد را مهمترین و ضروری ترین برنامه خودقرار می دادند.دوران حکومت تیموریان یکی از درخشانترین ادوار تمدن اسلامی و دوران اعتلای هنر و معماری است. معماری تیموریریشه در معماری دوره های پیشین دارد.خانه های گذشته ایران دارای مفاهیم اساسی مادی و معنوی نظیر حس تعلق، آرامش و ارتباط با معنویت و پیوند عمیقاجتماعی در جهت ارتقا فرهنگ و پاسخگو به اقلیم منطقه طراحی شده است.پژوهش حاضر، بررسی می کند که چگونه با روی کار آمدن سلجوقیان ، تیموریان و قاجاریان و تاثیر تمدن آن ها در تاریخسیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران، هنر و فنون گوناگون به رشد و شکوفایی خود رسید.همچنین بررسی می کند که هنر دورههای سلجوقی و تیموری و قاجارتا چه میزان با اندیشه های ویتروویوس و استاد پیر نیا مطابقت دارد.در این پژوهش از شیوه ی تحقیقی، تحلیلی توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای مراکز علمی و دانشگاهی چون موسسهآموزش عالی جهاد دانشگاهی خوزستان،کتابخانه مرکزی استان خوزستان و سایت های اینترنتی جهاد دانشگاهی، سیویلیکا ونشریه های مرتبط با موضوع تحقیق، انجام گردیده است.

کلیدواژه ها:

معماری سلجوقی ، معماری تیموری ، معماری قاجار ، ویتروویوس ، اصول سه گانه ویتروویوس ، پیرنیا ، اصول پنج گانه پیرنیا