مرجان نوری - کارشناس ارشد ادیان و عرفان دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران
نوری سادات شاهنگیان - دانشیار گروه ادیان و عرفان دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران
ملیحه معلم - عضو هیئت علمی سازمان تدوین و مطالعه کتابهای درسی دانشگاه

اسلام در قرن هشتم میلادی به چین راه یافت. از قرن هفدهم میلادی با افزایش جمعیت مسلمانان و آمیختگی آن ها با جمعیت چینی زبان غیر مسلمان، عالمان مسلمان چینی به تالیف و تبیین متون اسلامی به زبان و سنت چینی به ویژه آیین نوکنفسیوسی روی آوردند. از طرف دیگر در آن زمان اسلام بر مبنای آیین تصوف بود به مسلمانان چینی عرضه می شد. در این مقاله آنچه محل بحث است نوع ویژه ای از اسلام به نام کتاب هان می باشد که از اواسط قرن هفدهم میلادی بر مبنای سازگاری و مشابهت میان سنت تصوف اسلامی و آیین نوکنفسیوسی در چین شکل گرفت. در مقاله پیش رو ضمن معرفی سنت کتاب هان و معرفی پیشگامان و عالمان این سنت، سازگاری دو آیین نوکنفسیوسی و تصوف بیان می شود. سنت کتاب هان یک سنت معتبر اسلامی و ترکیبی از اندیشه های نوکنفسیوسی و صوفیانه است که نقش برجسته ای در آگاه ساختن مسلمانان چینی از معارف دینشان دارد.

کتاب هان، آیین نوکنفسیوسی، اسلام، تصوف