ندا رحیمزاده - دانشجوی کارشناسیارشد گروه علوم خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

ریزجانداران و ریزوسفر (ریشه سپهر) نقش مهمی را در هوادیدگی کانی‌های رسی ایفا می‌کنند. هوادیدگی کانی‌های موجود در خاک منبع اولیه بسیاری از عناصر غذایی ضروری گیاه از جمله پتاسیم هستند. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر باکتری‌ حل‌کننده سیلیکات و ریزوسفر گیاه کلزا بر تغییر و تحول کانی گلوکونیت انجام شد. در این پژوهش آزمایشی با آرایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. بستر کشت مخلوطی از شن کوارتزی (به عنوان ماده پرکننده) و کانی موجود در شیل گلوکونیتی بوده و گیاه کلزا در دو نوع حاوی و عاری از باکتری حل‌‌کننده سیلیکات به وسیله محلول غذایی استگنر در دو نوع پتاسیم‌دار و بدون پتاسیم در دوره کشت 100 روزه تغذیه شدند. بررسی بخش رس کانی توسط پراش پرتو ایکس انجام گردید. نتایج به دست آمده، ورمی‌کولیتی شدن گلوکونیت را در هر دو شرایط تغذیه‌ای نشان داد. شدت پیک 14 آنگستروم ورمی‌کولیت در شرایط تغذیه‌ای بدون پتاسیم و حاوی باکتری حل‌کننده سیلیکات بیشتر از شرایط تغذیه‌ای کامل بود. در شرایط تغذیه‌ای بدون پتاسیم و حاوی باکتری نسبت مساحت پیک 14 به 10 آنگستروم 58/7 بود که از نظر آماری در سطح 5% معنی‌دار بود. بنابراین به‌نظر می‌رسد که مهم‌ترین تغییر ایجاد شده، هوادیدگی میکا می‌باشد که در طی آن پتاسیم از بین لایه‌های میکا خارج می‌گردد. نتایج کانی‌شناسی با آزمایش گلخانه‌ای مطابقت داشته و نشانگر تأثیر مثبت افزایش شیل گلوکونیتی حتی در یک دوره کشت می‌باشد.