جمال شیخی - دانشجوی دکتری دانشگاه تهران
عبدالمجید رونقی - استاد دانشگاه شیراز
نجفعلی کریمیان - استاد دانشگاه شیراز
مهدی زارعی - استادیار دانشگاه شیراز
جعفر یثربی - استادیار دانشگاه شیراز

به منظور بررسی اثر قارچ میکوریز آربوسکولار و ورمی کمپوست روی عملکرد بیولوژیک، ارتفاع ساقه، طول سنبله، و غلظت و جذب عناصر غذایی روی، آهن، منگنز و مس کاه و کلش دو رقم گندم، آزمایشی در شرایط گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار طراحی و اجرا شد. تیمارها شامل دو سطح قارچ (با و بدون قارچ)، دو سطح ورمی کمپوست (صفر و 1 درصد وزنی) و دو رقم گندم (بهار و شیراز) بود. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد بیولوژیک، و بالاترین ارتفاع ساقه و طول سنبله مربوط به رقم بهار و در تیمار دارای ورمی کمپوست (بدون قارچ) بود. اثر ورمی کمپوست روی عملکرد بیولوژیک، طول سنبله، غلظت روی و منگنز، و جذب کل روی، آهن، منگنز و مس معنی­دار بود. بیشترین غلظت و جذب روی مربوط به رقم بهار و در تیمار دارای قارچ (بدون ورمی کمپوست) مشاهده شد. کاربرد توأم ورمی کمپوست و قارچ، سبب افزایش معنی­داری جذب منگنز در مقایسه با شاهد و کاهش معنی­دار جذب منگنز در مقایسه با سطح دارای ورمی کمپوست (بدون قارچ) شد. عملکرد بیولوژیک، ارتفاع ساقه، و غلظت و جذب روی و منگنز در رقم بهار در مقایسه با رقم شیراز به طور معنی­دار بیشتر بود. در یک نتیجه­گیری کلی، استفاده از کود­های زیستی در جهت افزایش عملکرد گندم به عنوان یک محصول استراتژیک مفید می­باشد و رقم بهار هم از لحاظ عملکرد و هم از لحاظ جذب عناصر غذایی کم مصرف بهتر از رقم شیراز بود. 

گلوموس اینترارادیسز, ورمی کمپوست, عملکرد, عناصر غذایی کم مصرف