بررسی تولید بیوسورفاکتانت توسط کنسرسیوم باکتریایی جدا شده از خاک آلوده به مواد نفتی

آسنفتن، یکی از اجزای طبیعی نفت خام و ترکیبی مقاوم در برابر تجزیه و سرطانزا است. زیست پالایی که تکنیک استفاده از ریزجانداران زنده جهت تجزیه و معدنی کردن آلاینده­ها است، برای حذف آلودگی­های مقاوم محیطی نظیر آسنفتن استفاده می­شود. تجزیه کامل هیدروکربن­ها نتیجه فعالیت ترکیبی از گونه­های مختلف ریزجانداران بوده که به عنوان کنسرسیوم شناخته می­شود. از سوی دیگر، حلالیت کم آلاینده­های نفتی عامل محدود کننده زیست­پالایی است. به همین دلیل اخیراً استفاده از کنسرسیوم­های باکتریایی تولید کننده بیوسورفاکتانت، جهت افزایش دسترسی زیستی آلاینده­های نفتی، در فرآیند زیست­پالایی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در مطالعه حاضر، با استفاده از غنی­سازی خاک آلوده به مشتقات نفتی، باکتری­های تجزیه کننده آسنفتن جداسازی و سپس با بررسی میزان کشش سطحی محیط حاوی جدایه­ها، انواع جدایه­های باکتریایی مولد بیوسورفاکتانت غربال شدند. پس از شناسایی جدایه­ها، تجزیه آسنفتن توسط جدایه­های منفرد انتخابی، کنسرسیوم آن­ها و بیوسورفاکتا­نت­های استخراج شده از جدایه­ها در دو محیط کشت و خاک بررسی شد. نتایج نشان داد که دو جدایه AP3 و BM1 علاوه بر توانایی تجزیه آسنفتن، مولد بیوسورفاکتانت بوده و به ترتیب 2/72 و 54% و کنسرسیوم حاصل از آن­ها نیز 100% از آلاینده را در محیط محلول تجزیه می­کنند. بیوسورفاکتانت استخراج شده از جدایه AP3 در تجزیه آسنفتن مؤثرتر از بیوسورفاکتانت حاصل از جدایه BM1 عمل کرد. میزان تجزیه آسنفتن در خاک توسط جدایه AP3 و کنسرسیوم به ترتیب 7/64 و 7/75% بوده و استفاده از بیوسورفاکتانت AP3 به همراه کنسرسیوم نیز موجب تجزیه کامل آسنفتن شد. شناسایی جدایه­ها نشان داد که AP3 به میزان 100 درصد با سویه Bacillus velezensis CR-502(T) و جدایهBM1  5/99 درصد با سویهPseudomonas putida ATCC 12633 مطابقت دارد. بنابراین، استفاده از کنسرسیوم و کاربرد بیوسورفاکتانت به همراه آن، در مقایسه با تلقیح جدایه منفرد موجب بهبود تجزیه زیستی آسنفتن شد.

کلیدواژه ها:

آلودگی‌های نفتی ، باسیلوس ، زیست‌پالایی ، سودوموناس