زهرا سلطانی - دانشجوی دکترای جمعیت شناسی، دانشگاه تهران
محمدجلال عباسی شوازی - استاد گروه جمعیت شناسی، دانشگاه تهران
علی باقری - دانشیار گروه مهندسی منابع آب، دانشگاه تربیت مدرس
مجید کوششی - استادیار گروه جمعیت شناسی، دانشگاه تهران

در نظریات جدید جمعیت ­شناسی محیط زیستی، علاوه بر اندازه جمعیت، ترکیب جمعیتی از جمله ترکیب سنی و جنسی، ترکیب تحصیلی و معیشتی نیز از دیگر عوامل شناخته شده‌ای­ است که بر رفتار جمعیت با محیط زیست پیرامونش تأثیر می­گذارد. این پژوهش بر آن است تا با الهام از این نظریات، تفاوت‌های موجود در مصارف آب کشاورزی در شهرستان‌های کشور را بر اساس متغیرهای مختلف جمعیتی تبیین نماید. داده‌های موردنیاز  پژوهش، از تلفیق سه بانک اطلاعاتی) سرشماری عمومی نفوس و مسکن، سرشماری عمومی کشاورزی، و آماربرداری سراسری منابع و مصارف آب کشور)، براساس واحد شهرستان، بدست آمده و با روش مدلسازی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی، تجزیه و تحلیل شده است. نتایج حاکی است که هرچند متغیر اندازه جمعیت و خانوار، اصلی‌ترین متغیر جمعیتی تأثیرگذار بر مصارف آب کشاورزی بوده است،‌ اما ترکیب معیشتی، ترکیب جنسی و نسبت وابستگی سنی جامعه روستایی و سطح تحصیلات بهره­ برداران بخش کشاورزی نیز به طور مستقیم یا به واسطه متغیرهای سطح اراضی و ترکیب الگوی کشت، بر مصارف آب کشاورزی تأثیرگذار بوده ­اند.

جمعیت, محیط زیست, ترکیب معیشتی و تحصیلی, مدلسازی معادلات ساختاری, مصرف آب کشاورزی, ArcGIS