بررسی منشأ سولفید هیدروژن در یکی از میادین گازی جنوب ایران

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: دوفصلنامه رسوب شناسی کاربردی، دوره: 8، شماره: 16
  • کد COI اختصاصی: JR_PSJBA-8-16_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 508
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

امیر کریمیان طرقبه

استادیار گروه زمینشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شیراز، شیراز

محمد رضا قربانی

استادیار گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شیراز، شیراز

عظیم کلانتری اصل

استادیار گروه مهندسی نفت، دانشکده مهندسی شیمی، دانشگاه شیراز، شیراز

محمد قاسم اکبری فرد

رئیس اداره عملیات مهندسی مخازن، شرکت بهرهبرداری نفت و گاز زاگرس جنوبی

چکیده

    تولید سولفید هیدروژن در مخازن گازی و نفتی متعددی در نقاط مختلف دنیا گزارش ‌شده است. سولفید هیدروژن یکی از چالش­های مهم بهره­برداری و فرآیندی پالایش نفت و گاز است. ازاین‌رو تعیین منشأ و مکانیزم تولید سولفید هیدروژن در مخازن گازی و نفتی از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به افزایش نسبی غلظت سولفید هیدروژن در میدان گازی مورد‌ مطالعه و مشکلات احتمالی متعاقب آن در تأسیسات فرآیندی پایین‌دستی و نیز پالایشگاه گازی، بررسی منشأ تولید سولفید هیدروژن مورد بررسی قرارگرفته است. توانایی پیش‌بینی وجود سولفید هیدروژن در میادین حفاری نشده، ایده بسیار مناسبی در کاهش ریسک اکتشاف و تولید خواهد بود. در این تحقیق، بررسی دقیق زمین‌شناسی و مطالعات جامع آزمایشگاهی (پتروگرافی و ایزوتوپی گاز، میعانات گازی، آب) در بخش‌های مختلف میدان جهت تعیین منشأ سولفید هیدروژن صورت گرفت. با توجه به مطالعات پتروگرافی، تبدیل انیدریت به کلسیت در اعماق بالای سازند دالان بالایی دیده شد. شواهد ژئوشیمیایی از جمله افزایش درصد نیتروژن، سبک‌تر شدن ترکیب ایزوتوپی گاز  CO2و سنگین‌تر شدن ترکیب ایزوتوپی ترکیبات هیدروکربوری و هم­چنین شواهد ایزوتوپی سولفور در سنگ و گاز نشان از فرآیند احیا ترموشیمیایی سولفات است. مقادیر منفی ایزوتوپ سولفور گاز و هم­چنین با توجه به تاریخچه تدفین و وجود میعانات تیره‌رنگ در میدان مورد‌ مطالعه نقش احیا باکتریایی سولفات و کراکینگ حرارتی مواد الی را در قدیمه با تأثیر کمتر نشان می‌دهد.

کلیدواژه ها

سولفید هیدروژن, احیاء باکتریایی سولفات, احیاء ترموشیمیایی سولفات, ایزوتوپ سولفور

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.