به‌کارگیری روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره در ارزیابی مخاطرات زیست‌محیطی تالاب بین‌المللی شادگان، خورالامیه و خورموسی
- سال انتشار: 1396
- محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و مخاطرات محیطی، دوره: 6، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_GEH-6-4_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 420
نویسندگان
دانشگاه صنعتی خاتم الانبیا بهبهان
دانشگاه صنعتی خاتم الانبیا بهبهان
دانشگاه تربیت مدرس
دانشگاه آزاد اسلامی اهواز
چکیده
وجود تالاب‌ها و پهنه‌های آبی منحصربه‌فردی نظیر تالاب بین‌المللی شادگان، خورالامیه و خورموسی با ویژگی‌های خاص علاوه بر اینکه یک ثروت ملی به شمار می‌آیند، از جایگاه و اهمیت محلی، ملی و بین-المللی برخوردار می‌باشند؛ اما متأسفانه این اکوسیستم‌ها امروزه با تنگناهای بسیاری از جمله ریسک‌های ناشی از عوامل طبیعی و فعالیت‌های انسانی همراه هستند؛ بنابراین با توجه به اهمیت حفاظت از محیط-زیست بالأخص اکوسیستم‌های آبی و تالاب‌ها، این تحقیق در سال 1394 با هدف شناسایی عوامل تخریب و تهدید تالاب بین‌المللی شادگان، خورالامیه و خورموسی به‌منظور وضع قوانین کارآمد و اتخاذ مکانیسم‌های مناسب در برخورد با تخریب‌کنندگان و مدیریت صحیح و پایدار، صورت پذیرفت. بدین منظور ابتدا با استفاده از تکنیک دلفی ریسک‌های شاخص تالاب شناسایی و به‌منظور رتبه‌بندی و مشخص نمودن اولویت عوامل تهدید، از روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره AHP و TOPSIS استفاده گردید. نتایج اولویت‌بندی 35 عامل ریسک در دو گروه طبیعی و زیست‌محیطی (ریسک‌های فیزیکوشیمیایی، بیولوژیکی، اقتصادی-اجتماعی و فرهنگی) بر اساس سه شاخص شدت اثر، احتمال وقوع و حساسیت محیط پذیرنده حاکی از آن است که به ترتیب برحسب میزان نزدیکی (CL+)، پدیده خشکسالی و تغییرات اقلیم (1)، برداشت آب در بالادست و طرح توسعه آبی (9106/0)، احداث سد در بالا دست (91/0) و آلودگی نفتی (7991/0) به ترتیب در اولویت‌های اول تا چهارم می‌باشند. همچنین نتایج نشان می‌دهد که پدیده خشکسالی و تغییرات اقلیم، برداشت آب در بالادست (طرح توسعه آبی)، احداث سد در رده بحرانی و آلودگی نفتی، پساب‌های صنعتی و تردد لنج، شناور و قایق‌ها در رده غیرقابل‌تحمل برای تالاب قرار دارند؛ بنابراین بدون تردید شناخت درست و دقیق عوامل تهدید‌کننده تالاب‌ها بر اساس اهمیت و میزان تأثیرگذاری آن‌ها می‌تواند زمینه را برای جلوگیری و مقابله اصولی‌تر با این عوامل و نیز تهیه و اجرای دقیق طرح‌های حفاظت از تالاب‌ها و مدیریت زیست‌محیطی آن‌ها فراهم آورد.کلیدواژه ها
ارزیابی مخاطرات, زیست‌محیطی, تالاب بین‌المللی, تصمیم‌گیری چندمعیارهاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.