اصول دینی بهره‎وری نیروی کار بر مبنای تحلیل موضوعی - محتوایی آیات قرآن با نگاهی به قوانین توسعه پنج‎ساله کشور

یکی از پرسش‎های اصلی اقتصاد، شناسایی عوامل مؤثر در بهره‎وری نیروی کار است. یکی از پیش‎فرض‎ها در این باره، تأثیرگذاری ارزش‎های دینی به‎عنوان یک عامل محرّک بنیادین بر نیروی کار مسلمان است که از باورهای اسلامی متأثر می‌باشد و تبلور اعتقاد به این باورها را می‎توان در رفتارهای او مشاهده کرد. مبتنی بر این پیش‎فرض، لازم است برای تحلیل رفتارهای این عامل مهم تولید، به کشف راهکارهایی برای تقویت بهره‎وری او و نیز تأثیرگذاری در کیفیت عملکرد نیروی انسانی پرداخت و فهرستی از اصول دینی اثرگذار بر نیروی کار مسلمان را استخراج کرد. امّا در این میان، آنچه اهمیت زیادی در این‎گونه پژوهش‎ها دارد، استفاده از روش تحقیق مناسب برای مراجعه به منابع دینی برای کشف گزاره‎های مناسب و ارائه یک مُدل مدیریتی است که براساس آن بتوان یک برنامه نظام‎مند جهت آموزش و رشد بهره‎وری نیروی کار طراحی نمود. به همین دلیل در این مقاله تلاش شده به ‎صورت تلفیقی از دو روش تحقیق میان‎رشته‎ای «تحلیل محتوا» و «تفسیر موضوعی−علمی» برای استخراج ارزش‎های دینی اثرگذار بر بهره‎وری نیروی کار استفاده‎ شود. همچنین در این مسیر با نگاهی به برنامه‎های توسعه پنج‎ساله کشور، میزان هماهنگی آن با مؤلفه‎های استخراج‎شده مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می‌دهد که مؤلفه‎های متعددی فراتر از آنچه اندیشمندان اقتصادی و مدیریتی بیان کرده‎اند، بر نیروی کار اثرگذار بوده و لازم است در فرایند تحوّل و بومی‎سازی علوم، به آموزه‎های دین اسلام بیش ‎از پیش توجه ویژه شود.

کلیدواژه ها:

قرآن کریم ، بهره‎وری ، نیروی کار ، برنامه‎های توسعه پنج‎ساله ، روش تفسیر موضوعی−علمی ، روش تحلیل ‎محتوا