محمد اصغری - دانشیار گروه فلسفه، دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
بیان کریمی - پژوهشگر فرا دکتری ، گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

دوبوار و باتلر از برجسته‌ترین‌ متفکرانی هستند که بر ضرورت خوانشی مجدد از سوژه و هویت جنسیتی تأکید کرده‌اند‌. تلاش آنها‌ در یافتن معنای سوبژکتیویسم با ضرورت ساخت‌گشایی‌ معانی جنس و جنسیت همراه بوده است. بر همین اساس، با محورقراردادن مفهومِ شدن (دوبوار) و اجراگری (باتلر) به جست‌وجوی تغییر ذهنیت جنسیتی (دوبوار) و تکثر هویت جنسیتی (باتلر) پرداخته‌اند‌. باتلر در آغاز با نظرهای مشترکی با دوبوار شروع کرده است و وام‌دار برخی از مهم‌ترین‌ مفاهیم اندیشة وی است؛ اما تفاسیر و نتایج اندیشه‌اش‌ گسترده‌تر‌ و متفاوت‌تر‌ از دوبوار است. دوبوار با تبیین ماهیت برساخت‌گرایانة‌ هویت جنسیتی، تغییر ذهنیت را به‌قصدِ پایان‌دادن به تقابل‌های‌ دوگانة مردانه‌ـ‌زنانه ارائه کرده است. باتلر با اذعان به ماهیت فرهنگیِ هویت جنسیتیْ اَشکال مختلف قدرت و تقابل‌های‌ دوگانۀ آن را افشا کرده و تکثر هویت جنسیتی را به‌قصدِ پایان‌دادن به ایدئولوژی جنسیت مطرح کرده است. به‌زعمِ باتلرْ اگرچه نگرش‌های‌ برساخت‌گرایانة‌ دوبوار در حوزة هویت جنسیتی و شکل‌گیری‌ سوژة زن تأثیر بسزایی‌ را در تدوین آرای وی داشته است، درنهایتْ نگرش وی دربارة هویت جنسیتی تقلیل‌گرایانه‌ است و در همان چهارچوب دوگانه‌انگاری‌ نفس‌ـ‌بدن دکارت ارائه شده است.  

اجراگری, باتلر, دوبوار, جنس, جنسیت, سوبژکتیویسم, شدن