تحلیل گفتمان انتقادی نامه‌های امام علی علیه‌السلام به عبدالله بن عباس

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه مدیریت اسلامی، دوره: 28، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_IMIHU-28-3_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 409
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیده مریم موسویان

دانشجوی دکتری علوم ارتباطات اجتماعی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

لیلا نیرومند

نویسنده مسئول: استادیار گروه علوم ارتباطات اجتماعی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

نازنین ملکیان

استادیار گروه علوم ارتباطات اجتماعی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

ماندانا صنیعی

استادیار گروه علوم ارتباطات اجتماعی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

شناسایی گفتمان مدیریت اسلامی می­تواند هم برای رهبران و هم برای افرادی که مسئولیتهای مدیریتی بخشی از جامعه را بر عهده دارند، بسیار راه­گشا باشد. هدف این مقاله تحلیل گفتمان انتقادی نامه­های امام علی به عبدالله ابن عباس است؛ به­همین دلیل با روش کیفی و با استفاده از تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف به بررسی و تحلیل نامه‌های امام علی به عبدالله بن عباس حاکم بصره پرداخته شده است. این نامه‌ها هفت عدد است و تحلیل گفتمان انتقادی در سه سطح انجام شده است. در سطح توصیف ویژگیهای مهم زبانشناختی نامه‌ها به­منظور شناسایی نظم گفتمانی حاکم بر آنها مورد بررسی قرار گرفته است. در تفسیر تلاش شده است که این نظم گفتمانی در پرتو ویژگیهای متنی و هم­چنین شرایط تولید این متون در دوره امام­ علی(ع) تفسیر شود. هم­چنین در سطح تبیین تلاش شده است تا رابطه نظم گفتمانی با متن و بستر اجتماعی ـ سیاسی آن تبیین شود. به­طور کلی یافته­ها نشان می‌دهد که در نظم گفتمانی امام علی تنها یک پرکتیس یا عمل گفتمانی قابل­شناسایی است و آن پرکتیس گفتمانی امام ـ کارگزار است. امام علی در سطح پرکتیس گفتمانی امام ـ کارگزار انواع مختلف گفتمانها را برای مفصل­بندی نظم گفتمانی یا همان گفتمان مدیریت اسلامی در نامه­هایشان به­کار گرفته­اند. به­طور کلی شش گفتمان در مفصل‌بندی پرکتیس گفتمانی امام ـ کارگزار برای تولید نظم گفتمان مدیریت اسلامی به­کار گرفته شده که عبارت است از: گفتمان مدیریت عدالتگرا و حق­گو، گفتمان گشاده­رویی مدیریتی، گفتمان مدارای مدیریتی، گفتمان سرنوشتگرا، گفتمان شهادتگرا و گفتمان دنیاگریزی.

کلیدواژه ها

نهج‌البلاغه, امام علی(ع), عبدالله ابن عباس, تحلیل گفتمان انتقادی, نظم گفتمانی, گفتمان مدیریت اسلامی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.