حسین گرگینی شبانکاره - زابل
براتعلی فاخری - زابل
رقیه محمد پور وشوایی - زابل

به منظور بررسی اثر کود زیستی بر رشد، عملکرد دانه و اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت طرح کرت‌های خردشده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل در سال زراعی 92-1391 اجرا شد. تیمار‌های آبیاری 40، 60، 80 و 100 درصد ظرفیت زراعی به عنوان عامل اصلی و منابع کودی نیتروکسین، سوپرنیتروپلاس، بیوفسفر و بدون کود (شاهد) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. گیاهان آبیاری شده با 80 درصد ظرفیت زراعی در مقایسه با گیاهان آبیاری شده با سطوح دیگر، افزایش معنی‌دار در تعداد روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، تعداد شاخه اصلی و عملکرد دانه نشان دادند. گیاهان تحت کشت کود زیستی بیوفسفر بیشترین روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، تعداد شاخه اصلی و عملکرد دانه را دارا بودند و پس از آن کودهای زیستی نیتروکسین و سوپر نیتروپلاس قرار داشتند. اثر متقابل تنش کم‌آبی و منابع کودی برای روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، عملکرد دانه و عملکرد اسانس معنی‌دار بود، اما برای صفات تعداد شاخه اصلی و درصد اسانس معنی‌دار نبود. بیشترین ارتفاع بوته، روز تا رسیدگی، عملکرد دانه و عملکرد اسانس از برهمکنش تیمار آبیاری با80 درصد ظرفیت زراعی و کود زیستی بیوفسفر و کمترین مقدار آنها از تیمار آبیاری با 40 درصد ظرفیت زراعی و عدم مصرف کود (شاهد) بدست آمد. با توجه به نتایج این پژوهش به نظر می‌رسد که استفاده از کود‌های زیستی در شرایط محدودیت رطوبت برای غلبه بر اثرات منفی تنش خشکی مفید باشد.

بیوفسفر, تنش کم‌آبی, گیاهان دارویی, عملکرد کمی, عملکرد کیفی