ارزیابی بیلان انرژی و انتشار دی‌اکسید کربن در مزارع تولید گندم (Triticum aestivum L.)
- سال انتشار: 1396
- محل انتشار: فصلنامه بوم شناسی کشاورزی، دوره: 9، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_AGRY-9-4_018
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 265
نویسندگان
آزاد اسلامی واحد گرگان
آزاد اسلامی واحد گرگان
آزاد اسلامی واحد گرگان
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد جویبار
پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران
چکیده
بهره‌گیری از مدیریت پایدار گندم (Triticum aestivum L.) به‌منظور افزایش عملکرد و بهینه‌سازی در مصرف نهاده‌ها و حفاظت از محیط-زیست امری ضروری است. لذا، هدف از این پژوهش، ارزیابی بیلان انرژی و انتشار دی‌اکسید کربن در تولید گندم بود. برای انجام این تحقیق، ابتدا شش مزرعه کاشت رایج گندم در شهرستان‌های جویبار، ساری و قائمشهر طی سال زراعی 94-1393 شناسایی شده‌اند. سپس، با روش کاشت بهبود یافته (بر اساس زراعت کم‌نهاده گندم طراحی شده توسط محققان) مقایسه شده‌اند. اطلاعات مربوط به انرژی ناشی از عملیات زراعی مزارع رایج و روش کاشت بهبود یافته ثبت و جمع‌آوری شدند. سپس، مصرف انرژی در هشت بخش شامل تهیه زمین، کاشت، کوددهی، حفاظت گیاه، کنترل علف‌های هرز، آبیاری، برداشت و حمل و نقل به کارخانه طبقه‌بندی شدند. پس از آن، انرژی ورودی و خروجی، شاخص‌های انرژی و پتانسیل گرمایش جهانی (GWP) ناشی از انتشار دی‌اکسید کربن برآورد شدند. نتایج نشان داد که میانگین کل انرژی ورودی در چهار روش کاشت برابر 61/11811 مگاژول در هکتار بود که کمترین میزان انرژی ورودی در روش کاشت بهبودیافته مشاهده شد. در بین تمامی ورودی‌ها، انرژی مصرفی مربوط به نیتروژن با 03/38 درصد در رتبه اول قرار گرفت. انرژی سوخت و بذر در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. بیشترین انرژی تولیدی در روش کاشت بهبودیافته به‌دست آمد که 34/36 درصد از آن مربوط به دانه و 66/63 درصد مربوط به کاه و کلش بود. میانگین انرژی ورودی تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر در چهار روش کاشت به‌ترتیب برابر 28/3071 و 33/8740 مگاژول در هکتار بود. میانگین کارایی انرژی در روش‌های کاشت برابر 57/14 بود که بالاترین میزان آن مربوط به روش کاشت بهبودیافته بود. همچنین، میانگین بهره‌وری انرژی در چهار روش کاشت برابر 37/0 کیلوگرم بر مگاژول حاصل شد. میانگین پتانسیل گرمایش جهانی کل ناشی از فعالیت‌های مختلف در روش‌های کاشت برابر 56/798 کیلوگرم معادل CO2 در هکتار بود که بیشترین میزان انتشار دی‌اکسید کربن و گرمایش جهانی به‌دلیل ورودی بیشتر مربوط به مصرف نیتروژن، سوخت و بذر بوده است. میانگین پتانسیل گرمایش جهانی در واحد وزن دانه در چهار روش کاشت برابر 2/184 کیلوگرم معادل CO2 در هر تن دانه بود. میانگین پتانسیل گرمایش جهانی در واحد انرژی ورودی و خروجی در روش‌های کاشت نیز به‌ترتیب برابر 75/66 و 94/4 کیلوگرم معادل CO2 در گیگاژول بود. روش کاشت بهبودیافته با 35/4 کیلوگرم معادل CO2 در گیگاژول کمترین پتانسیل گرمایش جهانی را در واحد انرژی خروجی دارا بود. به‌طور کلی، میزان GWP ارتباط مستقیمی با شیوه مدیریت مزرعه و مصرف نهاده‌ها نشان داد که در نظام تولید بهبودیافته این شاخص در کمترین مقدار بود.کلیدواژه ها
تغییر اقلیم, گرمایش جهانی, نظام کاشت بهبودیافتهاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.