دیالکتیک ذهن و عین نقدی تحلیلی بر رمان آینه های دردار گلشیری

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه جستارهای نوین ادبی، دوره: 51، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JLSS-51-3_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 193
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

صدیقه علیپور

دانشگاه شهیدباهنر کرمان

چکیده

دیالکتیک ذهن و عین، یعنی به رسمیت شناختن توأمان متافیزیک و واقعیت؛ بدین­صورت که هر معرفتی ناشی از مبادلۀ دو جریان ذهن و تجربه است. این دیدگاه فلسفی که قابل توجه فیلسوفان غربی و شرقی بوده، به عرصۀ نظریه­پردازی در حوزۀ نقد ادبی وارد شده و مکتب ساختگرا را درگیر خود نموده است. گاستون باشلار از نظریه­پردازان ساختگرا، بحث ذهن و عین را به روش‌های نقد ادبی متون توسع داده است. بر اساس نظریۀ او می‌توان از طریق عناصر تقابلی متنوع متن، به تحلیل ذهن مؤلف رمان و تطبیق آن در عینیت نوشتار دست یافت. حاصل این روش نقد، حتی ممکن است از ذهنیت مؤلف فراتر رفته و محصولی تولید کند که مفهوم گسترده‌تری را به معنای متن بیفزاید. رمان آینه ‌های دردار، یکی از رمان ‌های مدرن با تمی اجتماعی و درامی با نگرش فلسفی است که در تنظیم ساختار آگاهانه‌ اش، تقابلی زیربنایی تعبیه شده است. روش بررسی مبتنی بر دیالکتیک ذهن و عین باشلار در راستای معنی بخشیدن به این تقابل‌ها که مبتنی بر تعلیقی روانکاوانه و در پاره ‌ای از موارد هستی شناسانه هستند، کارساز به نظر می‌رسد. مقالۀ حاضر می‌کوشد تا به کمک این نظریه به تحلیل متفاوتی از اثر هوشنگ گلشیری دست یابد.

کلیدواژه ها

ذهن و عین, ساختارگرایی, باشلار, رمان مدرن, آینه های دردار

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.