سجاد حامل - کارشناس علوم تربیتی

تحصیل و آموزش برای برآوردن اهداف مشخصی صورت می پذیرد. اهداف تحصیلی و آموزشی زمانی تحقق می یابد که ابزارهای آن به درستی پیش بینی شده باشند و به درستی به کار گرفته شوند. ارزشیابی ابزاری مناسب و اثربخش برای فعلیت بخشیدن به اهداف آموزشی تلقی می شود که با به کارگیری آن می توان میزان کارآیی برنامه ها و تحقق اهداف را سنجید و بر اساس آن برنامه را تقویت یا ترمیم نمود و یا احیانا تغییر داد. اما ارزشیابی چیست؟ چه جایگاهی دارد؟ تقسیمات آن کدام است؟ با چه موانعی رو به رو است؟ و چگونه می توان مدلی از ارزشیابی را ارائه نمود که کارآمد و مؤثر باشد و بتواند برآورنده اهداف آموزشی و برآوردکننده میزان پیشرفت باشد؟درباره مفهوم ارزشیابی اتفاق رأی وجود ندارد، چنانکه در بسیاری از مقولات علوم انسانی این عدم اتفاق، پدیده ای است که به پیچیده شدن مباحث و دشواریابی آن یا مجادلات دامنه دار وکم فایده دامن زده است. در هر صورت برخی از تعاریف عرضه شده را که مشهورترند برمی شمریم اما قبلا گفتن این نکته ضرورت دارد که برخی از تعاریف ارائه شده، ارزشیابی به معنای عام را بیان می داردو برخی دیگر به صورت ضمنی یا صریح، ارزشیابی تحصیلی را مورد توجه قرار می دهد .

اهداف تحصیلی و آموزشی، ارزشیابی ابزاری مناسب و اثربخش، ارزشیابی تحصیلی، مفهوم ارزشیابی