تخمین پارامترهای مدل غیرخطی نوع پنجم ماسکینگام در روندیابی سیلاب با الگوریتم نوین شاهین هریس

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: مهندسی آبیاری و آب ایران، دوره: 11، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_WATER-11-3_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 397
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سعید خلیفه

گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

سعید رضا خداشناس

گروه مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد

کاظم اسماعیلی

گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

وحید خلیفه

هییت علمی دانشگاه صنعتی سیرجان

چکیده

یکی از مسائل عمده در هیدرولوژی مهندسی که ضرورت آن بیش از پیش احساس می‌شود، پیش­بینی چگونگی طغیان و فروکش کردن سیل یا صعود و نزول هیدروگراف رودخانه در نقطه مشخصی از آن است. این مساله را می‌توان با روش روندیابی سیلاب مورد تحلیل قرار داد. روش ماسکینگام یکی از روش‌های هیدرولوژیکی است که می‌توان با استفاده از آن ضمن صرفه جویی در زمان و هزینه با کارکرد ساده و دقت مناسب روندیابی سیلاب را انجام داد. کاربست روش­های فراکاوشی نتایج رضایت بخشی را در این زمینه تاکنون نشان داده است. از این رو در این پژوهش، به ارزیابی کارایی الگوریتم شاهین هریس (HHO) در تخمین پارامترهای بهینه مدل غیرخطی ماسکینگام پرداخته شد. در این مقاله ابتدا مدل غیرخطی توسعه یافته نوع پنجم ماسکینگام (NL5) جهت ارزیابی الگوریتم جدید بهینه شاهین هریس(HHO) در روندیابی رودخانه ویلسون (به عنوان پژوهش کاربردی) و رودخانه کارون (مطالعه موردی) مورد استفاده و به­منظور بررسی میزان مطلوبیت یافته­های پژوهش، با نتایج دو الگوریتم ژنتیک (GA) و جستجوی هارمونی (HS) مقایسه گردید. نتایج الگوریتم HHO برای دو رودخانه ویلسون و کارون نشان دهنده کمینه‌سازی مجموع مربعات باقیمانده‌ها (SSQ) به عنوان تابع هدف می­باشد که برای رودخانه ویلسون برابر با 11.64 و رودخانه کارون برابر با 143050.02 است. با توجه به نتایج، این الگوریتم عملکرد بهتری نسبت به الگوریتم‌ GA و HS داشته است، در نتیجه الگوریتم پیشنهادی می‌تواند با اطمینان خوبی به­منظور برآورد مقادیر بهینه پارامترهای مدل ماسکینگام غیر خطی مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها

بهینه سازی, شاهین هریس, روندیابی هیدرولوژیکی, ماسکینگام, مدل غیرخطی NL5

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.