انسان مداری راستین در شاه نامه

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: سومین کنفرانس بین المللی شرق شناسی - فردوسی و فرهنگ و ادب پارسی
  • کد COI اختصاصی: OSPL03_077
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 492
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

خسرو محمودی

دکتری زیان و ادبیات فارسی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان

مژگان سجادی

کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دبیر آموزش و پرورش ناحیه ۴ شیراز

چکیده

اومانیسم از مکاتب ادبی ریشه دار در ادبیات تمام ملت های جهان است که اساس تفکر او ارج نهادن به مقام و منزلت انسان است. اوانیسم در معنای عام و متداول آن، تفکری است که به سبب توجه به انسان در تأملات خود به وجود وی اصالت می بخشد. انسان محوری غربی بر محور خردانسانی و استقلال و فردیت می چرخد و در این معنی سخت دین گریز است و از تعالیم دین که مسیحیت پیش از این تلقین می کرده است، فاصله می گیرد. اما انسان محوری در اسلام، توجه به مردم براساس آموزه های دینی است و بدین معنی، انسان نه تنها در برابر خداوند قرار نمی گیرد که اشرف مخلوقات نیز محسوب می شود. این تفکر و اندیشه در اشعار اغلب شاعران بویژه فردوسی، سعدی، حافظ ، مولانا و صائب فراوان به چشم می خورد. یکی از مهم ترین عواملی که به منظومه ی پهلوانی شاه نامه عظمت می بخشد و آن را در ردیف آثار فناناپذیر اخلاقی قرار می دهد، آن است که محور اصلی اغلب رویدادهای حماسی در آن، ایفای وظیفه ی مقدس و همراه با اهداف متعالی است. این تذکار حکیمانه: که هر کس ستم روا دارد، دیر با زود سزای کارش را خود یا فرزندانش خواهد دید، نصب العین همیشگی پهلوانان دست پرورده ی فردوسی است. "هر آن کس که اندیشه بد کند/ سرانجام بد با تن خو کند" از نظر فردوسی، انسان آرمانی، انسانی خردمند، دادگر، بشردوست، صلح جو، پاک دامن و بخشنده است و تمام ویژگی های انسان نیک را داراست. نویسندگان در این مقاله برآنند تا برخی از مواردی که در حوزه ی تفکر حکیم ابوالقاسم فردوسی در زمینه اندیشه های انسان مدارانه است را نقد و بررسی نمایند. مهم ترین دستاوردی که از این تحقیق به دست آمد که انسان در اندیشه فردوسی مقام بسیار والایی دارد و محوری ترین موضوع در حوزه اندیشگانی وی است.

کلیدواژه ها

فردوسی، شاهنام، انسان محوری، خردورزی، اومانسیم

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.