ارزیابی قواعد بازنویسی های حماسی در ادبیات کودک و نوجوان (مطالعه موردی: داستان سیاوش از شاهنامه فردوسی در گروه های سنی ج و د)

از جمله مهمترین دریچه های دستیابی به اهداف متعالی ادبیات کودک و نوجوان، مقوله بازنویسی آثار حماسی ادب فارسی و انتقال صحیح مفاهیم این گنجینه ارزشمند به مخاطب کودک و نوجوان است. تضمین دستیابی به اهداف متصور در این زمینه در گرو شناخت مشخصه های رشد و نیازهای سنی گروه های مختلف کودک و نوجوان و رعایت قواعد زبانی، محتوایی و داستانی مرتبط در بازنویسی های صورت گرفته است. یکی از شناخته شده ترین این داستان های حماسی، داستان سیاوش در شاهنامه فردوسی است که تاکنون تلاش های متعددی برای بازنویسی جنبه های مختلف آن صورت گرفته است. مقاله حاضر، با بهره گیری از نیازها و مشخصه های شناخته شده رشد کودک و نوجوان و نیز به کار گیری قواعد توسعه یافته عمومی و تخصصی بازنویسی آثار کهن در حوزه کودک و نوجوان، به بررسی و تحلیل چهار اثر بازنویسی شده سیاوش از شاهنامه فردوسی در گروه های سنی ج و د می پردازد. برای دستیابی به این هدف، ضمن مرور مبانی نظری بازنویسی آثار حماسی در ادبیات کودک و نوجوان و همچنین بررسی جایگاه اثر سیاوش در شاهنامه فردوسی، تحلیل و تفسیر چهار اثر بازنویسی شده از سیاوش بر اساس قواعد زبانی، محتوایی و داستانی منتخب صورت پذیرفته است. نتایج این ارزیابی نشان می دهد که اگر چه از منظر معیارهای زبانی و فنی (داستانی) توجه بیشتری در جریان بازنویسی ها انجام گرفته است، اما در زمینه محتوایی (تربیتی) کمبودهای اساسی در تمامی موارد بازنویسی شده مشاهده می گردد.

کلیدواژه ها:

ادبیات ، کودک و نوجوان ، بازنویسی ، حماسه ، سیاوش