زحل متین پور - کارشناسی ارشد زبان شناسی همگانی
انور خیرآبادی - پژوهشگر دکتری تخصصی حقوق و جزا

حیات، یکی از اولین و مهم ترین نعماتی است که خداوند به انسان عطا فرموده است و در نتیجه، گرفتن این نعمت از انسان همواره با واکنش هایی شدید از سوی جامعه بشری روبرو گردیده است. در اسلام نیز به حفظ این نعمت الهی، توجه لازم مبذول داشته شده است و خداوند در آیه ۳۲ از سوره مائده می فرماید:« بدین سبب بر بنی اسرائیل چنین حکم نمودیم که هر کسی نفسی را بدون حق قصاص و یا بی آنکه فسادی را در روی زمین انجام دهد به قتل برساند، مانند آن است که همه مردم را کشته است و ... به نظر می رسد تمامی نظراتی که صدمات معنوی را صالح برای تحقق قتل عمدی نمی دانند، نه از باب صلاحیت نداشتن واقعی این صدمات و بلکه تنها به این دلیل است که در صدمات معنوی، به علت اینه مرگ در اثر فعل و انفعالات داخلی و تاثیر بر سیستم روانی و عصبی قربانی حادث می شود، اثبات علمی بین رفتار مرتکب و صدمه حاصله مشکل بوده و قطعی نیست. در غیر اینصورت و در صورت اثبات رابطه استناد، نوع فعل ارتکابی اهمیتی نداشته و افعال منجر به صدمه معنوی نیز می توانند موحب تحقق قتل عمدی شوند. به هر حال در حقوق ایران، هر چند نظر به مواد قانونی مربوطه، مانند ماده ۵۰۱ ق.م.ا قانونگذار، ترساندن و افعال مادی غیر اصابتی دیگر را صالح برای تحقق قتل عمدی دانسته است، اما باید گفت، تنها در صورت اثبات قطعی مرگ به این افعال است که می توان از تحقق قتل عمدی سخن به میان آورد و در هر حال، اگر پزشکی قانونی نتواند به صورت قطعی رابطه استناد بین این افعال و مرگ قربانی را ثابت کند و تنها در صرف همزمانی میان فعل و صدمه، به هیچ رو نمی توان قتل عمدی را محقق و قاتل را سزاوار مجازات آن دانست.

قتل عمد، اصابتی، غیراصابتی