عوامل اجتماعی اقتصادی موثر بر تمایل به زایمان سزارین : شواهدی از ایران

زمینه و هدف : سزارين غير ضروري داراي اثرات منفي بر سلامت مادر و كودک است، همچنين منجر تحميل بار اقتصاديقابل توجه بر نظام سلامت مي گردد. در سالهاي اخير ميزان سزارين در سراسر جهان و ايران افزايش يافته است و يكي از چالشهاي مهم سياست هاي جمعيتي حال حاضر كشور است مطالعه حاضر با هدف بررسي نرخ سزارين و عوامل موثر برآن در استانلرستان در سال 1398 انجام گردديد.مواد و روش ها: مطالعه حاضر يک مطالعه مقطعي بود. كليه زنان باردار در سه ماهه دوم و سوم بارداري مراجعه كننده بهمراكز بهداشتي درماني استان لرستان در سال 2019 جامعه ي پژوهش بودند. روش نمونه گيري، خوشه ي چند مرحله اي بود.پايگاه هاي بهداشتي شهرهاي استان به عنوان خوشه در نظر گرفته شده و از طريق نمونه گيري سيستماتيک پايگاه ها انتخابگرديدند سپس حجم نمونه برآورد شده به تعداد 320 به صورت تصادفي از بين افراد مراجعه كننده به پايگاه هاي بهداشتي انتخابشدند. ابزار گردآوري داده ها شامل پرسشنامه "دانش و نگرش" و ترس از درد (FPQ) بود. براي تحليل داده ها از نرم افزارstata14 آمار توصيفي مدل هاي رگرسيوني لاجستيک تک متغيره و چند متغيره استفاده گرديد. نتایج : نرخ تمايل به سزارين در اين مطالعه 48/44% بود. ميانگين نمرات ترس از درد در گروه سزارين (8.21±39.98) به طور معناداري بالاتر از گروه زايمان واژينال بود (8.62±46.8)، افزایش سن مادر (OR=1/06)، سطح تحصیلات (OR=2/24) و همسر (OR=2/62)، در آمد بالا (OR=6/24) ترس از درد زایمان (OR=1/04)، داشتن سابقه سزارين احتمال گرايش به سزارين را افزایش می دهد. در مقابل جنسیت دختر (OR=0/36)، افزایش BMI؛ (OR=0/74) و بهبود نگرش نسبت به زايمان واژينال تاثير كاهنده اي بر گرايش زنان به سزارين دارد.نتیجه گیری : با توجه به يافته هاي مطالعه عليرغم اينكه بسياري از مادران زايمان واژينال را ترجيح مي دهند، نرخ تمايل بهسزارين در استان لرستان بالا است كه نشان دهنده لزوم طراحي و اجراي مداخلات و برنامه هاي موثر در كاهش سزارين هايغيرضروري و ترويج زايمان طبيعي مي باشد. با در نظر گرفتن عوامل دخيل در تمايل به سزارين، اقدامات زيادي را جهت كاهشنرخ سزارين هاي غيرضروري مي توان به كار گرفت. اين اقدامات شامل: آموزش خانواده ها و مخصوصا زنان باردار در مورد منافعو مضرات روش هاي مختلف تولد نوزادشان، توانمندسازي مادران براي غلبه بر ترس از درد زايمان از طريق رسانه هاي جمعي وارائه دهندگان خدمات سلامت در مراكز بهداشتي درماني، ترويج و استفاده از روش هاي جديد زايمان طبيعي با درد كم وافزايش شركت زنان در كلاس آمادگي زايمان مي باشد.

کلیدواژه ها:

سزارين ، زايمان واژينال ، بارداري ، ايران