بررسی تاثیر آموزش بر اساس نظریه خودکارآمدی و سازه مراحل تغییر بر ارتقاء رفتار فعالیت فیزیکی در زنان میانسال

زمینه و هدف: كمبود فعاليت فيزيكي يكي از مهمترين مسائل بهداشت عمومي در سراسر دنياست. بسياري از رفتارها از جملهداشتن فعاليت بدني منظم به رغم آن كه نقش مهمي در سلامت انسان دارند و فرد نيز انگيزه كافي برا ي داشتن اينگونه رفتارها دارد ولي، تداوم و حفظ آن ها مشكل بوده و نيازمند برنامه ريزي و انتخابي آگاهانه هستند. به عبارتي، اتخاذچنين رفتارهايي به صورت خودكار و از روي عادت صورت نمي گيرد، بلكه نيازمند برنامه ريزي و انتخابي آگاهانه است.بنابراين طراحي مداخلات مؤثر به منظور ترغيب افراد برا ي انجام فعاليت بدني منظم از اهميت ويژه برخوردار است. تحقيقاتنشان داده است كه مؤثرترين مداخلات آموزشي، مبتني بر رويكردهاي نظريه محوري هستند كه از الگوهاي تغيير رفتار ريشهگرفته اند. با كمک نظريه ها مي توان عوامل مؤثر بر ايجاد و تداوم رفتار را مورد بررسي قرار داد.مواد و روش ها: جامعه آمارى پژوهش زنان غيرسالمند زير 60 سال بود. براى رسيدن به هدف، پس از ارائه معرفينامه جهت انجام كار پژوهشى، 402 نمونه همسان از نظر شرايط اجتماعى، اقتصادى وفرهنگى با روش خوشه اى چندمرحله اى از ميان زنان مناطق شهردارى 1،3 و 8 شهردارى به صورت تصادفى انتخاب شدند. پرسشنامه ها در اختياركليه زنان علاقه مند به شركت در مطالعه،قرار گرفتنتایج: يافته هاي مطالعه حاضر نشان داد هريک از سازه ها بطور معنادار با فعاليت بدني ارتباط داشتند بطوري كه بيشترينتاثير به ترتيب مربوط به سازه راهنما براي عمل، خودكارآمدي و خود تنظيمي بود.در اين مطالعه موانع درک شده كمترينتاثيررابر فعاليت بدني داشتند.همچنين خودكارآمدي از طريق تاثير گذاري برخود تنظيمي، اثرث غير مستقيم بر رفتار فعاليت بدني داشته است. به ازاي هرواحد خودكارآمدي ، 39 درصد برخود تنظيمي افزوده شده است. يعني سطح بالايي از خود كار آمدي باعث ارتقاي خودتنظيمي و درنتيجه افزايش ميزان رفتار شده است.نتیجه گیری : درک فرايند هاي منجر به اتخاذ رفتارهاي بهداشتي براي طراحي و اجراي مداخلات موثر است. بر اساس يافتههاي تحقيق حاضر در طراحي مداخلات مبتني براساس خودكارآمدي به منظورافزايش فعاليت بدني ، علاوه بر اصلاح باورهايسلامت بايدبه اهداف فردي نيز توجه شود. همچنين تقويت سازه هايي كه قدرت پيش بيني كننده بيشتري با رفتار دارند، ميتوان مداخلات موثر تري را طراحي كرد.

کلیدواژه ها:

خود كار آمدي ، فعاليت فيزيكي ، آموزش