محمدامین شبانی - دانشجوی دکترای عمومی، رشته پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علومپزشکی قم
زهرا طاهری خرامه - استادیار آموزش و ارتقا سلامت، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی قم

زمینه و هدف: در حال حاضر، بزرگترين چالش براي سيستم هاي بهداشتي و اقتصادي در سراسر جهان ظهور بيماري همهگير - 19 است. خطرات مرتبط با اين همه گيري فقط مسائل پز شكي ني ست، پيامدهاي زيان بار گسترده اي را براي مسائلاقتصادي، رواني- اجتماعي، رفتاري، حكمراني، محيطي و فناوري در پي دا شته است. لذا با توجه به پيامدها و مشكلاتهمه جانبه ناشي از آن، ارائه راهكار مناسب جهت كنترل اين بيماري ضروري به نظر مي رسد.مواد و روش ها: پژوهش حاضر با روش كتابخانه اي و با مرور مقالات مرتبط سعي كرده است به بررسي مباني نظري واهميت نقش توانمند سازي جامعه در كنترل پاندمي COVID-19 بپردازد.نتایج : توانمند سازي در مفهوم كلي آن ، فرآيندي ا ست كه در آن افراد، گروه ها و جوامع از و ضعيت موجود زندگي و شرايطحاكم بر آن آگاهي پيدا مي كنند و براي تغيير شرايط موجود به سمت شرايط مطلوب اقدام آگاهانه و سازمان يافته انجاممي دهند. چهار مؤلفه گزارش شده است كه براي روند توانمندسازي اساسي است: 1) دانش كافي كه كسب اين اطلاعات بهسواد بهداشتي كافي، اطلاعات مناسب، معتبر و در دسترس و مهارت بهره مندي از منابع سلامت نياز دارد. 2) درک و باورفرد نسبت به توانايي شخص خودش در اعمال اين كنترل بر وضعيت سلامتش (خودكارآمدي) 3) افراد مهارت هاي لازم رابراي ارزيابي وضعيت تصميم گيري و اقدام را كسب نمايند. 4) در مرحله آخر فردي كه از دانش، خودكارآمدي و مهارتكافي برخوردار است نياز به يک محيط تسهيل كننده و حمايت هاي محيطي دارد تا بتواند مجموعة فوق را به رفتارسلامت بخش تبديل نمايد. اين حمايت مي تواند شامل ايجاد تسهيلات لازم براي كسب دانش، مهارت و انگيزشتشويق و ترغيب و افزايش گزينه ها براي انتخاب سلامت باشد.نتیجه گیری : با توجه به عدم وجود درمان و واكسن مؤثر و احتمال تاثيرات طولاني مدت بيماري، توانمند سازي جامعهراهبردي كليدي در برنامه ريزي براي كنترل اين بيماري همه گير است. بنابراين برنامه ريزي و سياستگذاري وزارت بهداشتدر شرايط حاضر بايد بر بهداشت و پيشگيري، آموزش و توانمندسازي مردم و ايجاد محيط تسهيل متمركز باشد.

توانمندسازی، COVID-19، ارتقا سلامت