بررسی شیوع سل نهفته در بیماران دیابتی مراجعه کننده به کلینیک دیابت شهر زاهدان در سال 1398

زمینه و هدف: سل، بیماری عفونی نکروز دهنده حاد یا مزمنی است که باعث درگیری ارگان های مختلف بدن می شود و عاملآن مایکوباکتریوم توبرکلوزیس می باشد. ورود این باکتری به بدن عموما" در دوران کودکی اتفاق می افتد و در سالهای بعد ازآن هر عامل منجر به نقص سیستم ایمنی سلولی ، باعث فعال شدن عفونت نهفته و ایجاد بیماری سل می گردد و از این عواملمی توان به انواع بیماری های متابولیسمی (از جمله دیابت) اشاره نمود. عفونت سل نهفته ، حالتی است که پاسخ سیستم ایمنیبدن به باسیل سل قابل اثبات ، ولی هیچ شواهدی از بیماری فعال سل وجود ندارد. مطالعه حاضر با هدف برآورد شیوع سلنهفته در بین بیماران دیابتی مراجعه کننده به کلینیک های دیابت شهر زاهدان در سال 1398 انجام شد.مواد و روش ها: مطالعه حاضر بصورت مقطعی (توصیفی – تحلیلی) و بر روی 125 بیمار دیابتی که برای انجام معاینات وآزمایشات دوره ای به کلینیک دیابت بوعلی شهرستان زاهدان در بهمن ماه سال 1398 مراجعه کرده بودند ، انجام گردید.پرسشنامه ای شامل اطلاعات دموگرافیک، مدت ابتلا به دیابت، سابقه بیماری های زمینه ای، نوع داروی مصرفی پائین آورندهقند خون ، سابقه مصرف مواد مخدر تزریقی و غیرتزریقی ، اندازه هموگلوبین A1C در سه ماهه گذشته، اندازه نمای توده بدنی(BMI)، سابقه تزریق واکسن ب ث ژ، سابقه تماس با بیمار سلی و اندازه تست توبرکولین تکمیل گردید. عدم رضایت بیماران جهت شرکت در مطالعه و یا سابقه ابتلا به بیماری سل، معیار خروج از مطالعه بود. برای تشخیص موارد عفونت سل، تستتوبرکولین برای بیماران دیابتی انجام شد. برای انجام تست PPD از محلول 5 واحدی PPD تهیه شده توسط موسسه رازی ایرانبه میزان 0/1 سی سی داخل جلدی و در ناحیه حد فاصل یک سوم فوقانی و دو سوم تحتانی ساعد، با سرنگ انسولین اسفاده گردید و نتیجه تست بعد از 72-48 ساعت قرائت شد. اندازه اندوراسیون (قطر سفتی) بر حسب میلیمتر اندازه گیری شد و اندوراسیون کمتر از 5 میلی متر منفی و اندوراسویون 10 تا 5 میلی متر مثبت بینابینی و اندوراسیون 10 میلیمتر و بیشتر مثبت(دارای سل نهفته) منظور شده است. برای برآورد شیوع سل نهفته از برآورد نقطه ای استفاده گردید.نتایج: از 125 بیمار دیابتی مورد مطالعه ، واکنش بیماران دیابتی به تست PPD شامل 21/6 درصد منفی )کمتر از 5 میلی متر)، 48 درصد مثبت بینابینی (9-5 میلی متر) و 30/4 درصد مثبت (بزرگتر مساوی 10 میلی متر) بود.نتیجه گیری: با توجه به اهداف تعین شده توسط سازمان جهانی بهداشت جهت حذف بیماری سل و اهمیت شناسایی افراددارای عفونت سل نهفته ، جهت کنترل بیماری سل و دیابت در جامعه و میزان شیوع سل نهفته بدست آمده در این مطالعه،غربالگری بیماران دیابتی از نظر وجود عفونت سل نهفته اکیدا" توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

سل نهفته ، شیوع ، دیابت