تحلیل و بررسی دیدگاه حکیم سبزواری نسبت به موضع ملاصدرا دربارۀ مجرای قاعدۀ الواحد
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: دوفصلنامه آموزه های فلسفه اسلامی، دوره: 15، شماره: 27
- کد COI اختصاصی: JR_IPHD-15-27_012
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 244
نویسندگان
دانشیاردانشگاه علوم اسلامی رضوی
دانشجوی دکتری فلسفه اسلامی دانشگاه باقرالعلوم
دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه شیراز
چکیده
قاعدۀ الواحد یکی از قواعد و اصول اساسی و مهم در فلسفۀ اسلامی محسوب میشود و مفاد آن، این است که از علت واحد، تنها یک معلول واحد و یگانه صادر میشود. علیرغم اینکه حکیمان و فیلسوفان بسیاری این قاعده را پذیرفتهاند، اما برخی از متکلمان آن را انکار کردهاند. تعیین مجرای این قاعده از جمله مسائل ضروری در پیرامون این قاعده قلمداد میشود. با توجه به عبارات و کلمات ملاصدرا میتوان چنین گفت که وی موضعی دوگانه نسبت به این مهم اتخاذ کرده است. وی در برخی از عبارات خود، از اختصاص این قاعده به حقتعالی سخن گفته و در برخی دیگر، مجرای این قاعده را اعم از خداوند دانسته است؛ به گونهای که حتی در مقام اثبات عقول، از این قاعده بهره برده است. وجود این قبیل عبارات در میان کلمات و سخنان ملاصدرا سبب بروز انتقاداتی از سوی حکیم سبزواری در این باره شده است. وی سه انتقاد نسبت به دیدگاه ملاصدرا مطرح کرده و در نهایت معتقد است که این قاعده اختصاصی به حقتعالی ندارد و شامل سایر واحدهای غیر حقیقی نیز میشود. نگارندگان با روش تحلیلی ـ تطبیقی، سعی در بررسی انتقادات حکیم سبزواری نموده و نشان دادهاند که میتوان میان عبارات دوگانۀ ملاصدرا جمع نمود.کلیدواژه ها
قاعدۀ الواحد, واجبالوجود, واحد غیر حقیقی, ملاصدرا, حکیم سبزواریاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.