بررسی کیفی اثر بخشی درمان های معنوی و مذهبی همسو با رویکرد اسلامی

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: دوفصلنامه پژوهش های روان شناسی اسلامی، دوره: 3، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JIPR-3-1_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 433
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فاطمه شریفی زارچی

استادیار گروه روانشناسی، مجتمع آموزش عالی بنت الهدی، جامعه المصطفی العالمیه

مریم حیدری

دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی مثبت، دانشکده هدی

چکیده

پژوهش ها نشانگر نقش موثر روان درمانی‌های معنوی و مذهبی در بهزیستی روانی، کارآمد سازی کنشوری عقلی، عاطفی و رفتاری و تعالی بخشی به انسان است. با توجه به جامعیت و ظریفیت دین اسلام در این حوزه، این نوشتار با روش فراتحلیل کیفی، اثر بخشی درمان‌های معنوی و مذهبی همسو با رویکرد اسلامی را بررسی نموده تا از این منظر، توصیفی از انواع مداخلات با رویکرد اسلامی، مقایسه اثربخشی و نقاط قوت و ضعف احتمالی را ارائه و مولفه‌های موثر در اثربخشی درمان‌ها را تبیین نماید. در این راستا پژوهش‌های انجام شده از سال 1388- 1398 که در مجموع 43 اثر با بیشترین ارتباط موضوعی بودند، انتخاب و با روش فرا تحلیل کیفی بررسی شد. نتایج پژوهش نشان داد: الف- روان درمانی‌های همسو با رویکرد اسلامی بیشتر به صورت تلفیقی با رویکردهای درمانی معاصر بوده و تعداد محدودی از درمان‌ها به صورت مستقل از متون دینی استخراج گردیده است. ب- درمان‌‌های مبتنی و همسو با رویکرد اسلامی در بهبود علایم اختلالات اضطرابی و افسردگی، ارتقای توانمندی‌های فردی و بهبود سازگاری زوجین اثر بخش بوده‌اند. ج- عواملی همچون توجه به بعد اصیل انسانی، وحدت بخشی، پاسخ گویی به نیازهای فطری، ارتقای کنش وری عقلی، عاطفی و عملکرد رفتاری، اصلاح روابط چهارگانه و... از مهمترین عوامل اثربخشی اینگونه درمان‌ها می باشد. د- گسترش پژوهش‌های میدانی در سایر حوزه‌های درمانی مانند اختلالات شخصیت و تدوین وارتقای شواهد میدانی در درمان‌های مبتنی بر رویکرد اسلامی در بهره‌گیری از ظرفیت‌های این حوزه حائز اهمیت است.

کلیدواژه ها

اثر بخشی, روان درمانی, معنوی و مذهبی, اسلام, فرا تحلیل

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.