محمداقبال علی اصغری - دانشجوی دکتری مطالعات امنیت ملی دانشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی

جهان‌بینی توحیدی در تمایز با جهان‌بینی مادی باعث ایجاد تفاوت‌های بسیار جدی در ابعاد، سطوح و روش‌های تأمین امنیت شده است که با تمرکز بر هریک از آن‌ها می‌توان تفاوت دو نگرش مختلف نسبت به امنیت را نیز مشخص کرد. بر مبنای این دو نوع نگرش، مبانی هستی‌شناسی، معرفت‎شناسی و روش‎شناسی متفاوتی شکل گرفته که پس از بررسی این نگرش‌ها، می‌توان به بررسی مبانی امنیت در مکاتب توحیدی و مادی بر اساس سطوح مذکور پرداخت. ضرورت پرداختن به ‌این موضوع، بررسی چالش‌های موجود در فضای واقعی امنیتی جهان و تقابل بین رویکردهای امنیتی مختلف و درنتیجه، شناسایی علت دقیق و مبنایی این اختلافات و تضادها در فضای حاکم بر فضای روابط بین‌الملل امروز می‌باشد. لذا هدف از انجام این تحقیق، آشنایی بنیادین و مبنایی با جهان‌بینی و بنیان‌های فکری و نظری مکاتب مختلف امنیتی حاکم بر دنیا و بررسی مؤلفه‌های مختلف در مهم‌ترین مکاتب امنیتی حاکم و تحلیل دیدگاه‌ها و خروجی‌های عینی و عملی ‌این مکاتب در صحنه‌های مختلف زندگی فردی و اجتماعی انسان‌ها و همچنین در صحنه نظام بین‌الملل است. بررسی علت اصلی تفاوت در معنا و مفهوم امنیت، هدف امنیت، منشأ امنیت، موضوع امنیت، ابعاد امنیت و ابزار و سازوکارهای دستیابی به امنیت در مکاتب الهی و مادی سؤال این پژوهش می‌باشد. با تحلیل و بررسی و مقایسه مبانی نظری و رویکرد امنیتی مصادیق مکاتب مادی (رئالیسم، لیبرالیسم) و مصداق مکتب الهی (اسلام) مشخص شد که تفاوت در رویکرد امنیتی این سه جریان از تفاوت در مبانی هستی‌شناسی آن‌ها نشأت می‌گیرد. ‌این تحقیق از نوع توسعه‌ای بوده و به شیوه توصیفی – تحلیلی و با استفاده از منابع معتبر کتابخانه‌ای انجام گرفته است.

جهان‌بینی, رویکرد امنیتی, مبانی نظری, هستی‌شناسی, اسلام, رئالیسم, لیبرالیسم