عوامل روانشناختی و محیطی مؤثر بر مواجهه اطلاعاتی
سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 263
فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_LIRJ-8-2_002
تاریخ نمایه سازی: 25 اسفند 1399
چکیده مقاله:
مقدمه: مبتنی بر میزان آگاهی افراد از نیاز اطلاعاتی خود و نیز، هدفمندی در رفع آن، میتوان رفتارهای اطلاعاتی انسان را به دو مقوله کلی تقسیم کرد؛ رفتار اطلاعیابی و مواجهه اطلاعاتی. در تعریفی ساده، مواجهه اطلاعاتی، کسب اطلاعات بهصورت غیرمنتظره است. هدف این مطالعه، شناخت درباره چیستی و عوامل روانشناختی و محیطی مؤثر بر رخداد این پدیده است. روش: این پژوهش با استفاده از روش کتابخانهای انجام گرفته است. یافتهها: تصمیم آگاهانه یا ناآگاهانه برای پیگیری اطلاعات بهوسیله فرایند پیچیدهای از شناخت، انگیزش و هیجان هدایت میشود. ویژگیهای شخصیتی خاص و همچنین، حالتهای انگیزشی و هیجانی خاص، کشف غیرمنتظره را بهبود میدهند. برخی از عوامل محیطی وجود دارند که میتوانند احتمال رخداد مواجهه اطلاعاتی را افزایش دهند. نتیجهگیری: رفتار انسان محصول سه عامل است؛ انگیزش، توانایی و محرکهای بیرونی. در زمینه رفتار اطلاعاتی، نیازها و علاقههای اطلاعاتی، انگیزش را پدید میآورند. منظور از توانایی، تواناییهای شناختی و روانشناختی است. محرکهای بیرونی، ساختارهای همگرا و واگرا در محیط اطلاعاتی را شامل میشود که امکان بروز رفتارهای اطلاعاتی همگرا و واگرا را فراهم میکنند. از اینرو، میتوان گفت اگرچه میزان آگاهی کاربر از نیاز اطلاعاتی خود و هدفمندی در رفع آن و همچنین، تواناییهای شناختی و روانشناختی وی، همگرا بودن یا واگرا بودن رفتارهای اطلاعاتی او را تعیین میکنند، اما این ساختار محیط اطلاعاتی است که راههای تعامل کاربر با محیط اطلاعاتی را شکل میدهد و زمینه را برای ظهور رفتارهای همگرا و واگرا فراهم میسازد. همچنین، تفاوتهای فردی در میزان مواجهه اطلاعاتی بهصورت عمیقی در تواناییهای شناختی انسان از جمله پردازش اطلاعات، توجه و ادراک ریشه دارد. رخداد مواجهه اطلاعاتی مستلزم واگرایی در رفتار اطلاعاتی است. واگرایی در رفتار اطلاعاتی نشانهای از تفکر واگرا است. از اینرو، چنین بهنظر میرسد که ضروری است درباره عواملی که بر تفکر واگرا مؤثر هستند، شناخت بهدست آورد.
کلیدواژه ها:
مواجهۀ اطلاعاتی ، کسب فرصتطلبانه اطلاعات ، کشف فرصتطلبانه اطلاعات ، کسب تصادفی اطلاعات ، کشف تصادفی اطلاعات ، کشف منبع اطلاعاتی ، مواجهۀ غیرمنتظره با اطلاعات ، بازیابی غیرمنتظرۀ اطلاعات ، رویداد غیرمنتظره ، الگوی غیرمنتظره
نویسندگان
امیر نیک زمان
دانشگاه فردوسی مشهد
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :