معصومه قاسمی - کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی مرکز اردکان

داستان برزیگر با مار از داستان های فرعی باب هشتم کتاب مرزبان نامه است که به سبب ویژگی هایی که در مقایسه با دیگر داستان های این کتاب دارد، برای تحلیل ساختارگرایانه انتخاب شده است. از آن جا که تاکنون حکایات مرزبان نامه و داستان های مشابه آن (از متون کهن ادب فارسی) کمتر بر پایه ی نظریه های جدید ادبی مورد نقد و تحلیل قرار گرفته اند و اغلب ارزش آن ها به محتوای شان منحصر شده است، این مقاله ابتدا به بررسی مؤلفه های داستانی و ساختاری مرزبان نامه پرداخته و سپس دیدگاه آ.ژ.گریماس، از نظریه پردازان مکتب ساختارگرا را بر روی این داستان به صورت عینی و ملموس پیاده کرده است. بر اساس نظریه ی اخیر، کنشگرها و پیرفت های داستانی در حکایت برزیگر با مار مورد بررسی قرار می گیرند.

مرزبان نامه، نظریه ی گریماس، ساختار روایت، نقد ساختارگرا.