تحلیل کاربست فعل حرکتی «أنزل» در قرآن بر مبنای نظریۀ زبان‌شناختی تالمی

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های ادبی - قرآنی، دوره: 8، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_PAQ-8-1_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 341
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زهره بهروزی

دانشجوی دکتری رشته زبان و ادبیات عربی دانشگاه خلیج فارس، بوشهر

رسول بلاوی

دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر

علی خضری

دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه خلیج فارس، بوشهر

چکیده

حرکت یک پدیده مهم و مؤثر در مفهوم‌سازی است که به‌واسطۀ فعل به عنوان یک گزارۀ پویا در جمله نمود پیدا می‌کند. لئونارد تالمی زبان‌شناس مطرح در حوزۀ زبان‌شناسی و معنا‌شناسی شناختی، فعل حرکتی را حاصل چهار مؤلفۀ رویداد حرکتی، پیکر، مسیر و زمینه می‌داند. در قرآن کریم، فعل حرکتی (أنزَلَ) یک فعل مسیرنما و پویا است که به واسطۀ موضوعاتی که به نزول قرآن و رحمت بر مردم می‌پردازد، از بسامد بالایی برخوردار است. در این پژوهش، سعی بر این است تا کارکرد فعل حرکتی (أنزَل) در قرآن کریم را با استناد به علم زبان‏شناسی شناختی و نظریۀ حرکتی تالمی، مورد کاوش قرار دهیم. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد مطابق با معنای لفظی، فعل “أنزَلَ»  مسیر نزولی و از بالا به پایین دارد. کنش‌گر تمامی شواهد فعل‌ مسیرنما (أنزَل) یکسان است و حرکت نزولی توسط خداوند اتفاق می‌افتد. حرکت نزول کارکردی ذهنی دارد، بدین‌صورت که پیکرها به صورت موجودیتی عینیت یافته مسیری نزولی را به سوی زمینه، یعنی زمین و مخلوقات می‌پیمایند. از سوی دیگر، فعل (أنزَلَ) به دلیل وسعت معنایی و ارتباط معانی حاشیه‌ای و کانونی آن انگاره‌ای شناختی را ترسیم می‌کند.  

کلیدواژه ها

قرآن کریم, زبان شناسی شناختی, طرحواره حرکتی, مقوله‎بندی شعاعی, فعل (أنزل)

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.