مقایسه اثربخشی رفتاردرمانی‌شناختی، واقعیت درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر راهبردهای مقابله‌ای، کیفیت زندگی و سلامت عمومی ‌مراقبین بیماران مزمن

مقدمه: بیماری‌های مزمن، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های سیستم بهداشتی سراسر جهان  محسوب می شود که هزینه‌های مالی، روانی و جسمی ‌زیادی را به‌همراه دارد. با توجه به تداوم این بیماری‌ها و افزایش تمایل بیماران به مراقبت‌های غیربیمارستانی، فرآیند مراقبت­گری احتمالا بر کیفیت ­زندگی و سلامت عمومی اعضای خانواده خصوصاً مراقب اصلی تاثیر می گذارد. لذا این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی رفتار­درمانی‌شناختی، واقعیت‌درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی، سلامت عمومی ‌و راهبردهای مقابله‌ای مراقبین بیماران مزمن انجام شد. روش: این پژوهش به‌صورت یک مطالعه نیمه‌آزمایشی (پیش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه کنترل) طراحی و اجرا شد. جامعه آماری این پژوهش شامل مراقبین افراد مبتلا به بیماری سرطانی در بیمارستان شهدای تجریش و مراقبین بیماران مبتلا به بیماران ام­اس ثبت شده در انجمن ام­اس تهران تشکیل می‌دادند. یک نمونه کل ۴۵ نفری به‌صورت داوطلب انتخاب و در دو گروه مداخله آزمایشی و یک گروه کنترل قرار گرفتند. کلیه آزمودنی ها در دو وهله پیش آزمون و پس آزمون پرسشنامه‌های سلامت عمومی، مقیاس راهبردهای مقابله‌ای و پرسشنامه کیفیت زندگی را تکمیل کردند. یافته‌ها: نتایج این تحقیق نشان داد که هر سه مداخله رفتاردرمانی‌شناختی، واقعیت‌درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد توانست نسبت به گروه کنترل تاثیر معنی‌داری در میانگین  متغیرهای وابسته  تحقیق ایجاد نماید. همچنین مداخله رفتاردرمانی‌شناختی نسبت به دو روش دیگر، تغییرات بارزتری در نمره سلامت‌عمومی، کیفیت زندگی ‌و راهبردهای مقابله‌ای مراقبین داشت. نتیجه‌گیری: اثربخشی هر سه مداخله رفتاردرمانی‌شناختی، واقعیت ‌درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر سلامت عمومی، راهبردهای مقابله‌ای و کیفیت زندگی مراقبین بیماران، مورد تایید است. مداخله رفتاردرمانی شناختی، نسبت به دو روش مداخله دیگر ارجحیت داشته و واقعیت درمانی کمترین میزان اثر را نشان داد.      

کلیدواژه ها:

رفتار‌درمانی‌شناختی ، واقعیت‌درمانی ، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد ، کیفیت‌زندگی ، سلامت‌‌عمومی ، راهبردهای مقابله‌ای