حداکثر کارایی فتوسیستمII به‌عنوان شاخصی از خسارت یخ‌زدگی در اکوتیپ‌های چاودار (Secale montanum) چندساله

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهشهای زراعی ایران، دوره: 16، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JFCR-16-1_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 338
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

احمد نظامی

دانشگاه فردوسی مشهد

سعید خانی نژاد

دانشگاه فردوسی مشهد

محمود رضا بهرامی

دانشگاه فردوسی مشهد

حامد ظریف کتابی

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

اندازه‌گیری فلورسانس کلروفیل روشی سریع و غیر تخریبی است که به‌عنوان شاخصی مهم برای شناسایی ارقام متحمل به تنش‌های محیطی ازجمله تنش یخ‌زدگی مورد استفاده قرار گرفته است. به‌منظور بررسی امکان استفاده از پارامترهای فلورسانس کلروفیل در ارزیابی تحمل اکوتیپ‌های چندساله چاودار به تنش یخ‌زدگی آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. عامل‌های مورد مطالعه شامل 10 اکوتیپ چاودار (264، 941، 8425، 15771، 1587، 14947، 591، 1275، 3857 و 12640)، 9 دمای یخ‌زدگی (0، 3-، 6-، 9-، 12-، 15-، 18-، 21- و 24- درجه سانتی‌گراد) و چهار مرحله اندازه‌گیری حداکثر کارایی فتوسیستم II در دوره‌ی بازیابی گیاه پس از اعمال تنش یخ‌زدگی (12، 24، 48 و 96 ساعت) بودند. حداکثر کارایی فتوسیستم II در گیاهچه‌های چاودار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اکوتیپ‌های چاودار تا دمای 18- درجه سانتی‌گراد از نظر حداکثر کارایی فتوسیستم II تفاوت معنی‌داری نداشتند، اما در دماهای 21- و 24- درجه سانتی‌گراد و با گذشت زمان بازیابی از 12 به 24 ساعت حداکثر کارایی فتوسیستم II کاهش یافت. از نظر دمای کاهنده 50 درصد حداکثر کارایی فتوسیستم II بین اکوتیپ‌های چاودار تفاوت معنی‌داری وجود داشت، به‌طوری‌که در 12 ساعت بعد از اعمال تنش یخ‌زدگی اکوتیپ 12640 در دمای 8/24- درجه سانتی‌گراد به 50 درصد کاهش حداکثر کارایی فتوسیستم II خود رسید و اکوتیپ 264 و 941 نیز به‌ترتیب با 2/20- و20- درجه سانتی‌گراد بالاترین دمای کاهنده 50 درصد حداکثر کارایی فتوسیستم II را دارا بودند. بین حداکثر کارایی فتوسیستم II با درصد نشت الکترولیت‌ها و درصد بقا همبستگی معنی‌داری وجود داشت که نشان‌دهنده پتانسیل مناسب شاخص مذکور برای تشخیص سریع ارقام حساس و متحمل به تنش یخ‌زدگی در چاودار می‌باشد.

کلیدواژه ها

تحمل به سرما, درصد بقا, فلورسانس کلروفیل, نشت الکترولیت‌ها

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.