شیدا جعفربیگی - دانشگاه ایلام
احسان اله زید علی - دانشگاه ایلام
روح اله مرادی - دانشگاه شهید باهنر کرمان
یاسر علی زاده - دانشگاه ایلام

در این پژوهش تأثیر بستر و تراکم‏های کاشت بر کنترل علف‌های هرز و همچنین رشد و عملکرد گندم به‏صورت آزمایش کرت‏های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان گیلان‌غرب در سال زراعی 94-1393 مورد ارزیابی قرار گرفت. تیمارهای آزمایش شامل نوع بستر بذر در سه سطح (بستر دروغین، بستر زود هنگام و بستر کاشت رایج منطقه) به‌عنوان کرت اصلی و میزان کاشت بذر گندم در سه سطح (150، 200 و 250 کیلوگرم بذر در هکتار) به‌عنوان کرت فرعی بود. نتایج نشان داد که صفات زیست‏توده و تراکم علف‏هرز، ارتفاع بوته، تعداد پنجه، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و میزان پروتئین دانه تحت تأثیر اثر متقابل نوع بستر و میزان کاشت بذر قرار گرفت. اثرات ساده نوع بستر و میزان کاشت بذر تأثیر معنی‏داری بر تعداد سنبله و درصد خوابیدگی بوته داشت. استفاده از بسترهای کاشت زود هنگام و دروغین به‌طور معنی‌داری سبب کاهش تراکم (به‌‎ترتیب 13 و 46 درصد) و زیست‏توده (به‌ترتیب 17 و 49 درصد) علف‌های هرز و افزایش تعداد پنجه بارور (به‌ترتیب 11 و 20 درصد)، تعداد سنبله (به‌ترتیب 4 و 19 درصد)، عملکرد زیست‏توده (به‌ترتیب 23 و 14 درصد)، عملکرد دانه (به‌ترتیب 13 و 4 درصد) و درصد پروتئین دانه (به‌ترتیب 11 و 34 درصد) گندم نسبت به بستر کاشت معمولی شد. افزایش تراکم گندم تأثیر مثبتی بر کنترل علف‌های هرز داشت. بیشترین عملکرد دانه گندم (95/6 تن در هکتار) در بستر کاشت زودهنگام و تراکم کاشت 150 کیلوگرم بذر گندم در هکتار حاصل شد. عملکرد دانه گندم در تراکم‌های کاشت 150 و 200 کیلوگرم بذر گندم در هکتار به‌ترتیب حدود 19 و 14 درصد بیشتر از تراکم 250 کیلوگرم بذر گندم در هکتار بود. به‌طورکلی، استفاده از بسترهای کاشت دروغین و زودهنگام به همراه تراکم کاشت 150 تا 200 کیلوگرم بذر گندم در هکتار توصیه می‌گردد.

بستر زودهنگام, بستر دروغین, پروتئین دانه, خوابیدگی