تأثیر سیستم‌های مختلف خاک‎ورزی و مدیریت بقایای گیاهی بر حفاظت آب خاک، عملکرد و اجزای عملکرد گندم

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهشهای زراعی ایران، دوره: 18، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JFCR-18-1_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 251
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد بنایان اول

دانشگاه فردوسی مشهد

کمال حاج محمد نیا قالی باف

دانشگاه فردوسی مشهد

فاطمه یعقوبی

دانشگاه فردوسی مشهد

زهرا رشیدی

دانشگاه فردوسی مشهد

نیوشا ولایی

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر سیستم‌های مختلف خاک‎ورزی و مدیریت بقایای گیاهی بر میزان آب خاک، اجزای عملکرد و عملکرد گندم، آزمایشی مزرعه‎ای در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد طی سال زراعی 97-1396 انجام شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. شیوه‌های مختلف خاک‎ورزی شامل شیوه متداول خاک‎ورزی و کاهش‌یافته به‌عنوان کرت‌های اصلی و سه مدیریت بقایای گیاهی شامل حفظ صفر، ۳۰ و ۶۰ درصد بقایای گوجه‌فرنگی به‌عنوان کرت‌های فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اثر سیستم خاک‌ورزی بر میزان آب خاک در عمق 20-0 سانتی‌متری در دو روز پس از آبیاری چهارم و عمق 40-20 سانتی‌متری در دو روز پس از آبیاری پنجم، ششم و هفتم، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، عملکرد دانه و بیولوژیک گندم معنی‌دار بود و بیشترین مقادیر این صفات از تیمار خاک‌ورزی کاهش‌یافته حاصل شد. اما اثر مدیریت بقایای گیاهی بر هیچ‌یک از صفات مورد مطالعه معنی‌دار نبود. نتایج اثر متقابل نشان داد تنها میزان آب خاک در عمق 20-0 و 40-20 سانتی‌متری خاک به‌ترتیب دو روز پس از آبیاری چهارم و سوم، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد دانه تحت تأثیر سیستم خاک‌ورزی و مدیریت بقایای گیاهی قرار گرفتند. حداکثر میزان آب خاک (10/22% و 57/17% در عمق 20-0 و 40-20 سانتی‌متری خاک به‌ترتیب دو روز پس از آبیاری چهارم و سوم) و وزن هزار دانه (44/38 گرم) در سیستم خاک‌ورزی کاهش‌یافته و حفظ 60 درصد بقایای گیاهی به‌دست آمد و تیمار خاک‌ورزی کاهش یافته و حفظ 30 درصد بقایای گیاهی بیشترین تعداد دانه در سنبله (90/61) و عملکرد دانه (67/7120 کیلوگرم در هکتار) را به خود اختصاص داد. با توجه به نتایج حاصله اعمال خاک‌ورزی کاهش یافته و حفظ 30 درصد بقایای گوجه‌فرنگی جهت حصول به عملکرد بالاتر، مطلوب به نظر می‌رسد.  

کلیدواژه ها

بقایای گوجه فرنگی, خاک‎ورزی حفاظتی, رطوبت خاک, شخم کاهشی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.