نگرشی بر قیام رافعبن لیث
- سال انتشار: 1391
- محل انتشار: مجله تاریخ اسلام و ایران، دوره: 22، شماره: 14
- کد COI اختصاصی: JR_HII-22-14_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 191
نویسندگان
دانشیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی،دانشگاه لرستان
چکیده
یکی از مهمترین قیامهای خراسان علیه خلافت عباسی، قیام رافعبن لیث است.این قیام در اواخر خلافت هارونالرشید در سال 190 ق در ماوراءالنهر رخ داد و آخرین قیامی بود که در قرن دوم خلافت عباسی را به چالش کشید.رهبر این قیام با بهرهگیری از نارضایتیِ مردم از رفتار ظالمانه ابنماهان، قتل عام برمکیان و بیتوجهی به خواستههای اهالی خراسان، توانست توده وسیعی از اعراب و ایرانیان آن سامان را گرد خویش آورد.این قیام به سرعت در میان اهالی ماوراءالنهر گسترش یافت و با پیوستن برخی افراد یا گروهها با انگیزههای اقتصادی و اجتماعی، سراسر ماوراءالنهر را از چاچ و فرغانه تا سغد و بلخ فراگرفت.رافع با دعوت به بنیامیه، عملاً به نابودی خلافت عباسی همت گماشت و کوششهای فرماندهان عباسی برای سرکوبی این قیام به جایی نرسید؛ چنان که هارون با وجود بیماریاش عازم خراسان شد و با انتخاب مأمون به حکومت خراسان، به مقابله با رافع برخاست.حضور مأمون در خراسان و به دست آوردن قلبهای مردم، هواداران رافع را پراکنده کرد و سرانجام در سال 194 ق او را به تسلیم واداشت. این مقاله درصدد است تا با روش توصیفی- تحلیلی، تا حدّ امکان علل بروز قیام رافع در ماوراءالنهر و عوامل موقعیتساز آن، ماهیت فکری و اجتماعی قیام و فرایند تحولات آن، دلایل گسترش اولیه این قیام و پیوستن مردم به آن و سرانجام عوامل ناکامی آن را بررسی و تحلیل کند.کلیدواژه ها
رافعبنلیث, خراسان, ماوراءالنهر, عباسیاناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.