مدل‌سازی تغییرات مکانی و زمانی کاربری و پوشش اراضی حوضة دریاچة ارومیه با استفاده از ترکیب سلول خودکار و زنجیرة مارکوف
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: جغرافیا و پایداری محیط، دوره: 10، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_GERAZ-10-2_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 452
نویسندگان
گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، هرمزگان، ایران
گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، هرمزگان، ایران
گروه احیای مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، هرمزگان، ایران
گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
گروه علوم زمین، دانشکده مهندسی و علوم طبیعی، دانشگاه تولسا، تولسا، اوکلاهاما
چکیده
تغییرات کاربری و پوشش اراضی بهمثابة یکی از مهم‌ترین محرّک‌های تغییرات محیطی بهطور عمده براثر فعّالیّت‌های انسانیک مانند افزایش مناطق شهری، تغییرات در سطح زمینهای کشاورزی و ازبینبردن پهنه‌های آبی اتّفاق می‌افتد که این فعّالیّت‌ها ناشی از افزایش جمعیّت بوده است. در نوشتار پیش رو با استفاده از روش ترکیبی سلول خودکار و زنجیرة مارکوف به شبیه‌سازی کاربری‌های موجود در حوضة دریاچة ارومیه با استفاده داده‌های سنجش از دوری پرداخته شد. در ابتدا برای سال‌های 1377، 1387 و 1397 نقشة کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهوارة لندست با روش طبقه‌بندی حداکثر احتمال تولید و پس از ارزیابی مدل با استفاده از روش ترکیبی Ca-Markov نقشة کاربری برای سال 1407 و 1417 پیش‌بینی شد. بررسی روند تغییرات کاربری بین سال 1377 تا 1397 نشان داد که زمینهای کشاورزی و اراضی شهری - انسان‌ساخت بهترتیب افزایش 31/3 و 74/2 درصدی داشته؛ امّا پهنه‌های آبی و سایر کاربریها بهترتیب 87/6% و 71/0% کاهش نشان داده است. ارزیابی مدل با استفاده از شاخص کاپا بالای 80% نشان‌دهندة دقّت بالای مدل برای پیش‌بینی کاربریها است. نتایج شبیه‌سازی برای سال 1407 و 1417 نشان داد که کاربری‌های زمینهای کشاورزی و مناطق شهری انسان‌ساخت نسبت به سال 1377 بهترتیب 12/40% و 36/476% افزایش داشته این در حالی است که پهنه‌های آبی و سایر کاربریها در این بازه بهترتیب 67/26% و 80/5% کاهش داشته‌اند..نتایج این تحقیق می تواند به سیاستمداران و مدیران عرصه‌های طبیعی در تصمیم‌گیری‌های مدیریتی و آینده‌نگری کاربری اراضی مناطق مختلف بسیار کارآمد باشد.کلیدواژه ها
کاربری و پوشش اراضی, دریاچه ارومیه, پیش‌بینی, Ca-Markovاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.