شناسایی و تحلیل عوامل کلیدی در روابط متقابل انسان و محیط در خانه ‏های قاجاری تبریز با تأکید بر مؤلفه ‏های روانشناسی محیطی

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه نگرش های نو در جغرافیای انسانی، دوره: 13، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_GEOIAU-13-1_025
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 402
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

گلناز پاکروان

دانشجوی دکتری گروه معماری، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران

اسداله شفیع زاده

استادیار گروه معماری، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران

میرسعید موسوی

استادیار گروه شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

چکیده

در سال‏های اخیر موضوع روانشناسی محیطی و روابط انسان و محیط و قابلیت ترجمۀ آن به زبان محیط و معماری در آثار تاریخی، مورد توجه پژوهشگران این حوزه از دانش قرار گرفته است و متخصصان این حوزه تلاش نموده‏اند تا با کاربست این مفاهیم در معماری امروز، به تعالی بناهای امروزی منبعث از شناخت بناهای تاریخی بپردازند. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، شناسایی روابط متقابل انسان و محیط از طریق شناخت عوامل کلیدی این حیطه در خانه‏های قاجاری تبریز از روانشناسی محیطی است. روش مورد استفاده در تحقیق حاضر، توصیفی، تحلیلی و اکتشافی است و رویکرد حاکم بر آن، اسنادی و پیمایشی است. در تحقیق حاضر، جهت تجزیه و تحلیل داده‏ها، از روش مطالعات ساختاری در قالب نرم‏افزار میک‏مک (تحلیل آثار متقابل) جهت شناسایی عوامل کلیدی سیستم، استفاده به عمل آمده است. در این راستا، از تعداد 50 کارشناس متخصص در حوزۀ روانشناسی محیط و معماری جهت وزن‏دهی به شاخص‏ها استفاده شد. بر اساس نتایج بدست‏آمده، 10 عامل نیازهای مادی، نیازهای روانی، نیازهای عقلانی، نگرش ها(فرهنگ)، ارزش های اجتماعی، باورها، تجربیات گذشته، انگیزه ها، وحدت و مقیاس جز عوامل کلیدی بسیار تأثیرگذار سیستم شناسایی شدند. همچنین 10 مؤلفۀ بسیار تأثیرپذیر سیستم شامل عوامل سکون، نیازهای روانی، مقیاس، خوانایی و وضوح، انگیزه‏ها، خلوت، مردم واری، انعطاف‏پذیری، حریم و چشم انداز شناسایی شد. همچنین بر اساس نمودار پراکندگی عملکرد متغیرهای تحقیق، سیستم دارای شرایط ناپایدار است.

کلیدواژه ها

روانشناسی محیطی, روابط متقابل انسان و محیط, خانه ‏های قاجاری تبریز

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.