سیداحمد حسینیکازرونی - گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران
علیرضا مناجاتی - گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران

کلیدر، روایتگر زندگی ایلیاتی های چادرنشین شمال خراسان و روابط آنان با روستائیان، شهرنشینان، حکومت است و همچنین طرح خصومت، اندیشه ها و احساسات، عشق ورزیها و آداب و رسوم قومی آنان. تلاش برای آگاه کردن مردم از حق و حقوق خویش، انتقادهای پی در پی و رؤیای تغییر ساختارهای سنتی، تلاش برای ایجاد رفاه عمومی، برابری و عدالت اجتماعی و مبارزه با ظلم و فساد و تبعیض و بسیاری موارد دیگر نشان می دهند که انسان و مسائل مربوط به او تا چه اندازه در کلیدر اهمیّت دارد. با تحلیل داستان می­توان دریافت که انسان و مسائل مربوط به او، دغدهه­ها و تکاپوهایش از محورهای اصلی داستان است. انسان کلیدر را نمی­توان به طور کامل با مولفه­های مکتب اومانیسم منطبق دانست اما برخی اوقات انسان­محوری کلیدر، به مفهوم اومانیسم غربی نزدیک و بعضاً با آن منطبق می­شود.

اومانیسم, انسان‌محوری, کلیدر, محمود دولت‌آبادی