راهبردهای توسعه گردشگری تاریخی ـ فرهنگی بر پایه برنامه ریزی راهبردی مشارکتی

امروزه مـیـراث تاریخی(فرهنگی) وگـردشـگـری بــرای مــردم بـه مـوضـوعی آشنا تبدیل شده و برهمین اساس، مناطق تاریخی و بافتهای کهن به‌دلیل فضاهای ارزشمند می‌توانند به-عنوان اماکن مناسب برای جذب گردشگران بویژه خارجی باشند که در جست‌وجوی مکانهای منحصر به‌فرد، جذب این مناطق شده و زمینه‌ساز رونق گردشگری و منافع ناشی از آن می‌شوند. در همین راستا پژوهش پیش‌رو، با هدف شناسایی پتانسیلها وتنگناهای گردشگری تاریخی-فرهنگی در مناطق باستانی قبله،لاهیج و خینالیق کشور آذربایجان و ارائه راهبردهایی براساس نتایج پژوهش به‌نگارش درآمده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی تحلیلی می‌باشد. روش جمع‌آوری داده‌ها براساس روش کتابخانه‌ای و پیمایشی بوده و از جامعه آماری یعنی خبرگان و مدیران جمع‌آوری شده است. جهت شناسایی عوامل کلیدی داخلی و خارجی توسعه گردشگری و راهبردهای توسعه آن، از الگوی تحلیلی سوات براساس دیدگاه جامعه نمونه استفاده شده است. همچنین، جهت اولویت‌بندی و مشخص کردن درجه تاثیر عوامل چهارگانه سوات و زیرعوامل و راهبردهای تدوین شده، از فرایند تحلیل شبکه ونرم‌افزار Super Decision استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که S8(ارزش منطقه به لحاظ تاریخی،فرهنگی،معماری و قوم‌نگاری) و S6(ورود تعداد بالایی از گردشگران به منطقه) با امتیازهای989/0 و972/0 بیشترین تاثیر را در بین زیرمعیارها داشته‌اند و همچنین، راهبرد برنامه‌ریزی برای حمایت از مناطق حفاظت‌شده جهت پایداری تقاضای گردشگری منطقه (بویژه تاریخی-فرهنگی) (SO2) با 3651/0 به‌عنوان راهبرد اصلی و ایجاد مراکز خدماتی و تسهیلاتی اقامتی گردشگران در محدوده حفاظتی و مرمت‌شده تاریخی و ارتقاء استانداردهای آن برای ارائه خدمات بهتر درمنطقه تاریخی موردنظر(SO1) با 3455/0 به‌عنوان راهبرد جایگزین شناخته شده‌اند.

کلیدواژه ها:

برنامه ریزی راهبردی ، گردشگری ، توسعه گردشگری ، کشور آذربایجان ، فرایند تحلیل شبکه