بررسی برخی شاخصه های اندیشة عرفانی در بارة «نماز» بر اساس منتخبی از حکایت های تعلیمی

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه زبان و ادبیات فارسی، دوره: 14، شماره: 14
  • کد COI اختصاصی: JR_PERSI-14-14_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 378
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سعید حسن زاده

گروه معارف اسلامی ، واحد تربت حیدریه ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تربت حیدریه ، ایران

حمید رضا سلیمانیان

گروه زبان و ادبیات فارسی ، واحد تربت حیدریه ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تربت حیدریه ، ایران

چکیده

آثار تعلیمی در ادبیّات عرفانی، مشحون از حکایت­هایی است که معانی و حکمت­هایی را در قالب گزارش و روایت بیان داشته­است. این حکایت­ها گرچه بهترین راهنمای سیر و سلوک است، شاخصه­های اندیشه­های عرفانی را نیز در خود جای داده­است. از جملة این اندیشه­ها که در قالب داستان نقل شده­است، تأملاتی است که عارفان در باب یکی از ارکان عمدة شریعت یعنی نماز بیان کرده­اند. این پژوهش که مبتنی بر مطالعة کتابخانه­ای و مستند به داده­های نظری است، به روش توصیفی تدوین شده­است و پس از نگاهی گذرا به ادبیّات داستانی در حوزة آثار عرفانی و ضرورت تعلیم دهی آن، به ذکر نمونه­هایی موفّق و شاخص از حکایت­های تعلیمی با موضوع نماز پرداخته­است. نتایج تحلیل این نمونه­ها نشان می­دهد که مهمترین شاخصه­های اندیشه­های عرفانی از جمله رویکرد حداکثری عارفان به دین، عبادت عاشقانه، ترک خودبینی و احساس نیاز به خدا، پرهیز از دینداری عادتیِ عوام گرایانه در خلال این حکایات، قابل تشخیص است.

کلیدواژه ها

«عرفان», «نماز», «ادبیّات تعلیمی», «حکایت»

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.