همهپرسی تقنینی؛ تجلی مردم‌سالاری در عرصه‌ی قانون‌گذاری
- سال انتشار: 1397
- محل انتشار: فصلنامه علوم سیاسی، دوره: 21، شماره: 83
- کد COI اختصاصی: JR_JCKE-21-83_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 463
نویسندگان
عضو هیات علمی گروه حقوق دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بیرجند
عضو هیات علمی حقوق دانشگاه بجنورد
عضو هیات علمی گروه حقوق دانشگاه بجنورد
چکیده
همهپرسی یا رفراندوم تقنینی یکی از امکانات پیش‌بینی‌شده در قانون اساسی کشورمان است که جزئیات بهره‌مندی از آن کاملاً روشن نیست. هدف این پژوهش مطالعه‌ی تاثیرات کاربردی این فرایند، کیفیت استفاده از آن و روشهای تضمین این مقوله با روش توصیفی- تحلیلی است. نتایج حاکی از آن هستند که همهپرسی نه به‌عنوان جایگزین دموکراسی نمایندگی، بلکه مکمّل آن است و به‌دلیل امکان سوءاستفاده از ظرفیت مشارکت مستقیم مردم در قانون‌گذاری، ضرورت دارد که معیارهای این ابزار به‌طور شفاف مورد توجه قرار گیرند. تشریفات برگزاری همهپرسی باید به روشنی مشخص شود؛ نوع همهپرسی، محتوای سوال یا موضوع همهپرسی، زمان برگزاری، حد نصاب تصویب و نتایج آن به‌وضوح اعلان گردد. تقاضای همهپرسی قانوناً در اختیار یک مقام یا نهاد قرار نگیرد، بلکه با مشارکت دو یا چند قوه باشد. همهپرسی نمیتواند ناقض آرمانها و اهداف نظام باشد. نظارت بر همهپرسی باید توسط نهاد بی‌طرف و مستقل از قوای مقننه و مجریه باشد. همهپرسی یا رفراندوم تقنینی یکی از امکانات پیش‌بینی‌شده در قانون اساسی کشورمان است که جزئیات بهره‌مندی از آن کاملاً روشن نیست. هدف این پژوهش مطالعه‌ی تاثیرات کاربردی این فرایند، کیفیت استفاده از آن و روشهای تضمین این مقوله با روش توصیفی- تحلیلی است. نتایج حاکی از آن هستند که همهپرسی نه به‌عنوان جایگزین دموکراسی نمایندگی، بلکه مکمّل آن است و به‌دلیل امکان سوءاستفاده از ظرفیت مشارکت مستقیم مردم در قانون‌گذاری، ضرورت دارد که معیارهای این ابزار به‌طور شفاف مورد توجه قرار گیرند. تشریفات برگزاری همهپرسی باید به روشنی مشخص شود؛ نوع همهپرسی، محتوای سوال یا موضوع همهپرسی، زمان برگزاری، حد نصاب تصویب و نتایج آن به‌وضوح اعلان گردد. تقاضای همهپرسی قانوناً در اختیار یک مقام یا نهاد قرار نگیرد، بلکه با مشارکت دو یا چند قوه باشد. همهپرسی نمیتواند ناقض آرمانها و اهداف نظام باشد. نظارت بر همهپرسی باید توسط نهاد بی‌طرف و مستقل از قوای مقننه و مجریه باشد.کلیدواژه ها
همهپرسی تقنینی, قانون اساسی, دموکراسی, ایران, انتخاباتاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.