اخلاقِ ساختن در معماری (منظر اخلاق فضیلت گرا و اخلاق کانتی)

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 533

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ATJIK-3-5_001

تاریخ نمایه سازی: 19 اسفند 1399

چکیده مقاله:

معماری با وجود ابعاد اخلاقی مهم و گسترده آن، مدت‌های مدیدی است که در حوزه زیبایی‌شناسی مطالعه و ملاحظه شده است نه در حوزه اخلاق. هر عمل اختیاری و ارادی انسان، مشمول ملاحظه و داوری اخلاقی است. ساختن، بنیادی‌ترین عمل در معماری است و پیامدها و آثار بسیاری در انسان، طبیعت و محیط مصنوع دارد، بنابراین می‌بایست موضوع داوری اخلاقی باشد. اخلاق هنجاری، شاخه‌ای از فلسفه اخلاق است که به بررسی امور خوب (درست) و بد (نادرست) و نحوه تعیین اعمال صواب و خطا می‌پردازد. هر یک از نظریات اخلاق هنجاری، موضع و معیارهایی خاص در این باره دارند که می‌توان با فهم مبانی و دستورالعمل‌های اساسی و عام آنها، نظر خاص آنها را در باب ساختن در معماری، استنتاج و استنباط نمود. هدف این مقاله، بررسی دیدگاه‌های دو نظریه مهم اخلاق هنجاری (اخلاق فضیلت‌گرا و اخلاق کانتی) درباره امر ساختن در معماری است. اینکه ساختن مطلوب و مقبول از این دو منظر اخلاقی چگونه تعریف می‌شود و هر یک از این دو نظریه به چه نوعی از معماری منجر خواهد شد. در بخش نخست مقاله که توصیفی است، تلاش شده است با مراجعه به متون تخصصی حوزه فلسفه اخلاق، مبانی و معیارهای دو نظریه اخلاق فضیلت‌گرا و اخلاق کانت شناسایی و معرفی شود. در بخش دوم مقاله که تحلیلی و استدلالی است، سعی شده است با تأمل در مبانی و معیارهای هر نظریه‌، دستورالعمل اساسی و دیدگاه آنها درباره ساختن مطلوب در معماری، به روش استدلال منطقی، استنباط شده و برخی شواهد و مصادیق نیز در تأیید استنباط‌ها ارائه شود. نتایج این پژوهش، اولاً تفاوت‌های عمیق و جدّی دو رویکرد اخلاقی فضیلت‌گرا و کانتی؛ و ثانیاً نسبت مستقیم و نزدیک بین اخلاق فضیلت‌گرا با معماری سنتی و نسبت بین اخلاق کانتی با معماری معاصر را نشان داده است. معماری در اخلاق فضیلت، وابسته به کمال و نقص شخصیت و نفس معمار است و لزوم فضیلت‌مندی معمار، حائز اهمیت است. در اخلاق کانتی، معمار کاملاً آزاد و مستقل است و تنها به تشخیص عقل خود و نه هیچ منبع دیگری عمل می‌کند.

نویسندگان

رضا مرادپور

پژوهشگر دکتری معماری، مجتمع هنر و معماری، دانشگاه یزد، یزد. ایران

کاظم مندگاری

استادیار، گروه معماری، مجتمع هنر و معماری، دانشگاه یزد، یزد، ایران

هادی ندیمی

استاد، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آقاشریفیان اصفهانی، مهرداد؛ امین­پور، احمد. 1394. فتوت­نامه معماری: اصول چهارده­گانه ...
  • اخوان، محمد، 1373، مقایسه اخلاق کانت و اخلاق اسلامی. قم: ...
  • اردلان، نادر؛ بختیار، لاله، 1379، حسّ وحدت: سنّت عرفانی در ...
  • ارسطو، 1385، اخلاق نیکوماخوس، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران: طرح نو. ...
  • اونی، بروس، 1381، نظریه اخلاقی کانت. ترجمه علیرضا آل­بویه، قم: ...
  • اصفهانی، باباشاه، 1317ق، آداب المشق، چاپ شده با عنوان رساله ...
  • بحرینی، حسین؛ اعتصام، ایرج؛ حبیبی سوادکوهی، محمد، 1397، بازاندیشی در ...
  • بنی­اردلان، اسماعیل، 1388، بازشناسی مقام و مفهوم هنر، جاویدان خرد، ...
  • بهار، مهرداد، 1363، سابقه جوانمردی در ایران باستان، در: کربن، ...
  • پالمر، مایکل، 1385، مسائل اخلاقی: متن آموزشی فلسفه اخلاق. ترجمه ...
  • تیشنر، فرانتس، 1363، فتوت در کشورهای اسلامی، در: کربن، هانری. ...
  • جوان آراسته، امیر؛ محمودی، ابوالفضل، 1393، بررسی تطبیقی هنر در ...
  • حسن­پور، علیرضا، 1393، صورت­گرایی در اخلاق کانتی از نگاه شلر، ...
  • خانمحمدی، علی­اکبر، 1371، فتوت­نامه بنّایان.­ صفّه، 2(5): 10-15. ...
  • دانایی­نیا، احمد؛ توتونچی، مهرناز، 1396، پیوند معماری و تکوّن رفتار ...
  • دیلمی، احمد؛ آذربایجانی، مسعود، 1380، اخلاق اسلامی، قم: نشر معارف. ...
  • رشیدی آشجردی، مرتضی، 1380، جوانمردی، اندیشه­ای فراسوی مرزها، کیهان فرهنگی، ...
  • ریخته­گران، محمدرضا، 1385، هنر و تحقق حقیقت، رواق هنر و ...
  • سوزوکی، د. ت. 1378، ذن و فرهنگ ژاپنی، ترجمه ع. ...
  • سهروردی، شهاب­الدین عمر، 1352، فتوت­نامه، در: صراف، مرتضی، 1352، رسائل ...
  • شیبی، کامل مصطفی، 1363، فتوت و تشیع، در: کربن، هانری، ...
  • الشیخلی، صباح ابراهیم سعید، 1362، اصناف در عصر عباسی، ترجمه ...
  • فتحعلی­خانی، محمد، 1377، فلسفه اخلاق، قم: دفتر نشر و تحقیقات ...
  • قرایی، فیاض، 1382، انسان آرمانی از دیدگاه مکاتب خاور دور، ...
  • قیومی، مهرداد، 1386، آداب صناعات:     آداب­نامه­های مشق در مقام منابع ...
  • کاپلستون، فردریک، 1380، تاریخ فلسفه، ج. 1: یونان و روم، ...
  • کاپلستون، فردریک، 1387، تاریخ فلسفه، ج. 6: از ولف تا ...
  • کاشفی سبزواری، مولانا حسین واعظ، 1350، فتوت­نامه سلطانی، به اهتمام ...
  • کاشی سمرقندی، عبدالرزاق، 1351، تحفة الإخوان در بیان اصول فتوت ...
  • کُربن، هانری، 1363، آیین جوانمردی، ترجمه احسان نراقی، تهران: نشر ...
  • گنون، رنه، 1361، سیطره کمیت و علائم آخر زمان، ترجمه ...
  • محجوب، محمدجعفر، 1350، مقدمه مصحح، در: کاشفی سبزواری، مولانا حسین ...
  • موسوی گیلانی، سیدرضی؛ شکیبادل، محمد، 1395، سلوک عارفانه در سنت ...
  • ندیمی، هادی، 1385 الف. تأملی در نسبت اخلاق و معماری، ...
  • ندیمی، هادی، 1385 ب. آیین جوانمردان و طریقت معماران (سیری ...
  • نسبیت، کیت، 1385، نظریه­های پسامدرن در معماری، ترجمه محمدرضا شیرازی، ...
  • ولی­زاده اوغانی، محمدباقر؛ وفایی­پور سرخابی، الناز، 1397، اخلاق و ارتباط ...
  • هریگل، گوستی ل، 1377، ذن در هنر     کمان­گیری، ترجمه ع. ...
  • هولمز، رابرت ال، 1382، مبانی فلسفه اخلاق، ترجمه مسعود علیا، ...
  • Anderson, Stanford. 2002. Quasi-Autonomy in Architecture: The Search for an ...
  • Beckley, R. M. 2014. The Architect’s Suicide: A fictional Account. ...
  • d'Anjou, Philippe. 2010. Beyond duty and virtue in design ethics. ...
  • Fisher, Saul. 2000. How to think about the ethics of ...
  • Fisher, Thomas. 2008. Architectural Design and Ethics: Tools for Survival. ...
  • Fox, Warwick. 2009. Architecture Ethics. in: Olsen, Jan Kyrre Berg; ...
  • Guyer, Paul. 1996. Kant and the experience of freedom: essays on ...
  • Harries, Karsten. 1983. Thoughts on a non-arbitrary architecture. Perspecta. (20): ...
  •  Harries, Karsten. 1997. The Ethical Function of Architecture. Cambridge: The ...
  • Illies, Christian & Ray, Nicholas. 2009. Philosophy of Architecture. in: ...
  • Kant, Immanuel. 1997. Groundwork of the Methaphysics of Morals. Translated ...
  • Kemal, Salim. 1997. Kant’s aesthetic theory: An Introduction. London: McMillan Press. ...
  • Pelletier, Louise & Pérez-Gómez, Alberto. 1994. Architecture, ethics, and technology. Montreal: ...
  • Ray, Nocholas. 2005. Architecture and Its Ethical Dilemmas. London & ...
  • Sauchelli, Andrea. 2011. Functional beauty, architecture, and morality: A beautiful ...
  • Spector, Tom. 2001. The ethical architect: the dilemma of contemporary practice. ...
  • St. John Willson, Colin. 1992. Architectural Reflections: Studies in the ...
  • Wasserman, Barry; Sullivan, Patrick & Palermo, Gregory. 2000. Ethics and ...
  • Wittgenestein, Ludwig. 1989. Culture and Value. Oxford: Blackwell Publishers. ...
  • Wright, Frank Lloyd. 1987. Truth against the world: Frank Lloyd Wright ...
  • نمایش کامل مراجع