بررسی لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور (۴۷ . بخش میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی)

در لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ مجموع اعتبارات وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی (کد ۱۱۳۷۰۰)، ۱۲.۷۲۸.۷۱۸ میلیون ریال است که ۳۹ / ۱۰ درصد (حدود ده درصد) نسبت به قانون بودجه سال ۱۳۹۸ افزایش داشته است. ۴۰ درصد اعتبارات وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هزینه ای و ۶۰ درصد آن اعتبارات تملک سرمایه ای است. مجموع اعتبارات هزینهای ۵.۱۲۴.۶۶۲ میلیون ریال است که نسبت به قانون بودجه سال ۱۳۹۸ ، معادل ۱ / ۱۶ درصد رشد داشته و مجموع اعتبارات تملک سرمایه ای وزارتخانه در لایحه برابر ۷.۶۰۴.۰۵۶ میلیون ریال است که نسبت به قانون بودجه سال ۱۳۹۸ معادل ۷ / ۶ درصد رشد نشان می دهد. سه برنامه تامین، حفاظت، مرمت و معرفی میراث منقول، ناملموس، طبیعی و فرهنگی (۲۳ % اعتبارات)، جذب گردشگران ورودی (۱۷ % اعتبارات) و گسترش خدمات موزه ای (۱۴ % اعتبارات) مهمترین برنامه های
وزارتخانه هستند. افزایش دو برابری سهم وزارتخانه از عوارض خروج از کشور نسبت به قانون بودجه سال ۱۳۹۸ (از ۴۰۰.۰۰۰ ریال به ۸۰۰.۰۰۰ ریال) از نکات مثبت لایحه تلقی می شود که پیش بینی می شود از این محل حدود ۲۸۰ میلیارد تومان به وزارتخانه تعلق بگیرد. در ارتباط با تطبیق لایحه پیشنهادی با قانون برنامه ششم توسعه علی رغم برخی تمهیدات قانونی، درمجموع لایحه پیشنهادی نمی تواند متناسب انتظارات مصرح در سیاست های کلی برنامه ششم توسعه، قوانین بالادستی و قانون برنامه ششم (به ویژه مواد (۲) ،(۹۷)، (۹۸)، (۹۹) و (۱۰۰)) را درخصوص استفاده از ظرفیت های این حوزه پوشش دهد اگر چه سعی شده است تا به تمامی موارد اشاره شود و از ردیف معین برخوردار شوند لکن اعتبارات پیشبینی شده برای فعالیت های تعریف شده ذیل برنامه های وزارتخانه نمی تواند به تحقق اهداف قانونگذار بینجامد. بررسی لایحه سال - ۱۳۹۹ در موضوع پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری نشان میدهد که حدود ۵۰ درصد از بودجه این پژوهشگاه که باید زمینه تقویت بنیه علمی برنامه ها و سیاست های گردشگری و میراث فرهنگی را فراهم آورد، به موضوع اکتشاف و باستانشناسی تاریخی اختصاص می یابد که نوعی موازی کاری با حوزه معاونت میراث فرهنگی وزارتخانه تلقی می شود و با وظایف تعیین شده پژوهشگاه در اساسنامه مغایرت دارد. - نکته قابل توجه در مورد برنامه جذب گردشگران ورودی این است که با توجه به هدف کمی  ۸ میلیون گردشگر ورودی در لایحه سال ۱۳۹۹ اعتبار پیش بینی شده برای جذب هر گردشگر در حدود ۱۰ هزار تومان (یا به عبارتی کمتر از یک دلار است) که این هزینه شامل همه فعالیت های تعریف شده برای جذب گردشگران ورودی است و با میانگین هزینه کرد کشورهای رقیب خصوصا در حوزه بازاریابی برای جذب گردشگر بسیار فاصله دارد. - درخصوص گردشگری داخلی نیز با توجه به هدف کمی ۷۵ میلیون نفر برای گردشگران داخلی در لایحه سال ۱۳۹۹ اعتبار اختصاصی برای هر گردشگر در حدود ۵ هزار تومان است که این هزینه شامل همه فعالیت های تعریف شده برای توسعه گردشگری داخلی است. با وجود اینکه توسعه گردشگری داخلی اساس و پایه توسعه صنعت گردشگری در کشور است اعتبار این بخش کمتر از نصف مبلغ پیشنهادی برای جذب گردشگران ورودی است که به نظر می رسد توسعه گردشگری داخلی باید از جایگاه و اهمیت بیشتری در لایحه و برنامه های پیشنهادی وزارتخانه متبوع برخوردار باشد. ضروری
است که با توجه به تحریم های اقتصادی علیه ملت ایران و فشار اقتصادی بر خانوار ایرانی تمهیدات بهتری (مانند طراحی بسته های سفر ارزان و آسان) برای توسعه گردشگری داخلی به عنوان رکن اصلی توسعه پایدار گردشگری کشور در نظر گرفته شود.