انقلاب اسلامی و تحول در هویت ملی ایرانی

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های سیاسی، دوره: 6، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_PRJU-6-2_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 190
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید مرتضی هزاوئی

دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه بوعلی سینا همدان

فاطمه حسینی

دانشجوی کارشناسی ارشد اندیشه سیاسی دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

در تصور سنتی حاکم بر گفتمان اسلامی و انقلابی، اندیشۀ ناسیونالیسم به عنوان یکی از دستاوردهای اصلی اجتماعی - سیاسی مدرنیتۀ غربی همواره با آرمان و اندیشۀ انقلاب اسلامی در تقابل قرار می‌گیرد؛ در حالی که ملی­گرایی در معنای میهن‌پرستی نه تنها در تقابل با تفکر انقلابی قرار نمی‌گیرد، بلکه در راستای تحکیم آن معنا می‌یابد. ملی‌گرایی مانند بسیاری از مفاهیم مطرح در علوم سیاسی در روند تحولات بنیادین از قبیل انقلاب‌ها چهره­ای ژانوسی می‌یابد که نمی‌توان دربارۀ جمع‌پذیری یا تباین آن با گفتمان انقلاب اسلامی، حکم قطعی صادر کرد. پرسش مقاله آن است که انقلاب اسلامی و نظام سیاسی برآمده از آن، چه برداشت جدیدی از ملی‌گرایی ارائه داده است؟ رفتارشناسی ج.ا.ایران در برخی وقایع و تحولات سیاسی – اجتماعی مهم مانند جنگ تحمیلی، مسألۀ هسته‌ای، رویکرد نسبت زبان فارسی و هویت باستانی، نشان از ایجاد تلفیق سازنده میان دو منبع هویتی ایرانی‌بودن و اسلامی‌بودن دارد. براساس نظریه نظریۀ ام‌القرا، مفهوم ملی‌گرایی در جریان انقلاب تغییر ماهیت داده و خوانش جدیدی از آن ارائه شده است که با آرمان انقلاب اسلامی سازگاری دارد. در واقع انقلاب اسلامی، موجب تلفیق ملی­گرایی در معنای وطن‌دوستی ضد استبدادی در سطح سیاست داخلی و میهن‌دوستی ضد بیگانه در سطح سیاست خارجی با رویه‌های اسلامی- انقلابی شده است.

کلیدواژه ها

انقلاب اسلامی, هویت ملی, نظریۀ ام‌القرا, جنگ تحمیلی, موضوع هسته‌ای, زبان فارسی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.