کاربرد توسعۀ میانافزا در شناسایی عرصههای مداخله در بافتهای شهری (نمونۀ موردی: محدودۀ تجریشِ منطقۀ یک تهران)
عنوان مقاله: کاربرد توسعۀ میانافزا در شناسایی عرصههای مداخله در بافتهای شهری (نمونۀ موردی: محدودۀ تجریشِ منطقۀ یک تهران)
شناسه ملی مقاله: JR_AEIJ-1-2_004
منتشر شده در شماره 2 دوره 1 فصل در سال 1399
شناسه ملی مقاله: JR_AEIJ-1-2_004
منتشر شده در شماره 2 دوره 1 فصل در سال 1399
مشخصات نویسندگان مقاله:
کیانوش حسنی - استادیار گروه معماری، گروه معماری،دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحدیادگار امام(ره)، شهر ری، ایران.
مرجان بهاری نژاد - کارشناس ارشد معماری، مدرس گروه معماری،دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحدیادگار امام(ره)، شهر ری، ایران.
خلاصه مقاله:
کیانوش حسنی - استادیار گروه معماری، گروه معماری،دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحدیادگار امام(ره)، شهر ری، ایران.
مرجان بهاری نژاد - کارشناس ارشد معماری، مدرس گروه معماری،دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحدیادگار امام(ره)، شهر ری، ایران.
در پی رشد بیرویۀ جمعیت ناشی از مهاجرت که اغلب در شهرهای موجود در کشورهای در حال توسعه رخ میدهد؛ شاهد رشد بیقوارۀ شهرها و گسترش افقی آنها به بهانۀ تامین نیاز مسکن هستیم. از این رو جهان امروز با مشکلات عمدهای از جمله مشکلات ناپایداری محیطهای شهری، بحران انرژی، کاهش منابع طبیعی و عدم مدیریت صحیح در زمینهای شهری مواجه است. علاوه بر موارد فوق، نادیده گرفتن و رها کردن بافت تاریخی که هویت و سرمایۀ هر سرزمین قلمداد میشود، بسیار حائز اهمیت است. در حال حاضر بسیاری از برنامهریزان بر روی توسعۀ میانافزا به عنوان راهبردی جهت حل مشکلات ناشی از مدیریت رشد و توسعۀ شهری، تجدید حیات مراکز شهری، مسکن و توسعۀ پایدار متمرکز شدهاند. درایران اصلی ترین پتانسیل توسعۀ میانافزای شهری، بافتهای قدیمی هستند، که مبحث نوسازی و بهسازی در این بافتها سالهاست که آغاز شده است و با توجه به گستردگی مسئلۀ پیش رو همچنان ادامه دارد و روی آوردن به بحث توسعۀدرونی، رویکردی مناسب در زمینۀ شهرسازی و معماری و رفع مشکلات فوق تلقی میشود. سیاست توسعۀ میانافزای شهری به واسطۀ ویژگی میانرشتهای خود، تعاملی میان معماری، شهرسازی و مرمت ایجاد کرده است. توسعۀ میانافزا با محافظت از فضاهای باز شهری، بازندهسازی محلات قدیمی و کاهش هزینههای مربوط به زیرساختها امکان خانهدار شدن را برای مردم فراهم کرده است. این پژوهش کوشیده است با روش توصیفی _ تحلیلی و استفاده از دادههای اسنادی، مطالعات میدانی، مصاحبه و پرسشنامه و نیز با استفاده از فن تحلیل الگوی رفتاری به بررسی و ثبت الگوهای رفتاری استفادهکنندگان از محیط کالبدی بپردازد. فن تحلیل الگوهای رفتاری در فضاهای شهری شامل چهار گام اصلی است که گام اوّل: تهیۀ نقشه از محدوده مشخص شده میدان تجریش تا باغ فردوس است. گام دوّم: ثبت الگوهای رفتاری که ثبت صحیح و سیستماتیک حرکات در فضای مورد مطالعه که کار عمده و اصلی در فن حاضر است. گام سوم: تهیه نقشۀ الگوهای رفتاری است. این گام به ثبت دقیق اطلاعات به دست آمده در گام دوم بر روی نقشه تولید شده در گام اول اختصاص دارد. پیش از ثبت الگوهای رفتاری باید موقعیت عناصر متحرک بر روی نقشه تعیین شود. گام چهارم، تحلیل نقشۀ الگوهای رفتاری است.در واقع گام چهارم در راستای پاسخ گویی به سوالات زیر است: 1.آیا فضای شهری طراحی شده با الگوی رفتاری مردم انطباق دارد؟2. آیا فضاها(فضاهای مخصوص عابر پیاده، سواره، حملونقل عمومی، عمومی، خصوصی و نظایر آن) به درستی تعریف شدهاند. متناسب با کارکردشان توسط مردم مورد استفاده قرار میگیرند؟3. چه بخشهایی از فضا توسط مردم بیشتر و یا کمتر مورد استفاده قرار میگیرند؟ به طور مثال ازدحام و و احساس سردرگمی و عدم نمایانی در دسترسی ها، سبب ایجاد مشکلات زیادی میشود که ، بهبود دسترسی ها و ارتقاء کیفیت منظر شهری پیشنهاد شده است. پیشنهاد چگونگی بهبود در بخش تحلیل یافته ها مشخص میشود. از مسائل دیگر ازدحام دستفروشان کتاب و کالاهای مود نیاز در جداره پیاده رو است که به منظور ساماندهی دستفروشان، پیشبینی فضاهای فرهنگی و در نتیجه منجر به رونق اقتصادی شد. نتایج حاصل از تحلیل دوربین ها حاکی از آن است که برخی دانههای درشت محدوده باعث عدم نفوذپذیری و در پی آن ایجاد مناطق ناامن میشود. در در واقع مواردی که با استفاده از فن تحلیل الگوی رفتاری در راستای توسعۀ میانافزا استخراج شد شامل؛ توجه به مسائل زیست محیطی، فضاهای فرهنگی و تفریحی، ارتقای سمنظر شهری ، ایجاد مکانهای امن، بهسازی فضایی، بهبودی دسترسیها، ایجاد رونق اقتصادی، افزایش نفوذ پذیری و اختلاط کاربریهاست. در واقع مواردی که با استفاده از فن تحلیل الگوی رفتاری در راستای توسعۀ میان افزا استخراج شد شامل؛ توجه به مسائل زیست محیطی، فضاهای فرهنگی و تفریحی، ارتقای منظر شهری ، ایجاد مکانهای امن ، بهسازی فضایی، بهبودی دسترسیها، ایجاد رونق اقتصادی، افزایش نفوذ پذیری و اختلاط کاربریهاست که به منظور اجرایی کردن این موارد با کمک تحلیل محله 4 روش الگوی رفتاری و مصاحبه با افراد و متخصصین راهکاهایی ارائه شد.
کلمات کلیدی: “توسعۀ میانافزا, منطقۀ یک تهران, بافت شهری, تجریش
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1162812/