واكاوی و بازشناسی مسجد جامع زهان براساس مستندات تاریخی

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: چهارمین کنفرانس بین المللی مطالعات میان رشته علوم انسانی و اسلامی ایران
  • کد COI اختصاصی: MAEICN04_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 537
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی زارعی

عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند

علی اصغر محمودی نسب

دانش آموخته دکتری و مدرس دانشگاه بیرجند

اسماعیل معروفی مقدم

دانش آموخته دکتری باستان شناسی دانشگاه محقق اردبیلی

محمد فرجامی

کارشناس ادراه کل سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی

چکیده

مسجد از ديرباز به عنوان عنصري اساسي در جامعه بشري و به صور گوناگون مطرح بوده است. از آنجا كه مسجد شاخص ترين، فراوان ترين و ماندگارترين بناي معماري اسلامي است، به همين دليل مطالعه و شناخت آن ضروري است؛ به طوري كه اهميت و احترام اين مكان در اسلام بر كسي پوشيده نيست، زيرا بهترين و محبوب ترين قسمت هاي زمين نزد خداست. اين بناها به دليل جامعيت و اهميت و تعدد و جايگاه والايشان در اجتماعات مسلمانان، از اصلي ترين عوامل هويت دهنده كالبدي همة مجتمع هاي زيستي مسلمانان اعم از شهر و روستا بوده اند. در اين مقاله به معرفي مسجد زهان يكي از مساجد تك ايواني مربوط به دورة قاجار در شهرستان زيركوه واقع در استان خراسان جنوبي پرداخته مي شود كه شامل قسمت هاي مختلفي از جمله ايوان ورودي، حياط، ايوان، محراب و شبستان بوده است كه به دليل قرارگيري در بستر رودخانه در طي ساليان متوالي آسيب هايي ديده است و آخرين بار بر اثر زلزله سال 1376 ه.ش تخريب گشته و فقط بقاياي جرزهاي ايوان و قسمتي از ديواره حياط آن باقي مانده است؛ اما با اين وجود هدف اصلي از نگارش اين مقاله توصيف اجزاء و بررسي محاسن و معايب و معماري مسجد زهان، تاريخچه بنا و همينطور عناصر معماري مرتبط با مسجد بوده است (امروزه از اين آثار چيزي باقي نمانده است). پژوهش حاضر براساس روش توصيفي و تحليلي است و مواد و يافته هاي آن بخشي از طريق مطالعه منابع كتابخانه اي و بخش ديگر به صورت ميداني با حضور در محل مورد مطالعه و گفتگو با ساكنان محلي و مطلع انجام شده است. به همين دليل بخش اصلي كار مربوط به مستندسازي بنا قبل از تخريب آن است.

کلیدواژه ها

زهان، مسجد، زلزله، معماری، کتیبه، مصالح

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.